Przybyszom z przedwojennych kresów wschodnich miasto Gdańsk wiele zawdzięcza, wśród nich profesorowi Marianowi Osińskiemu. Tablica poświęcona jego pamięci została odsłonięta 18 października 2021 roku na fasadzie domu przy ulicy Wita Stwosza 38 w Oliwie. W tym miejscu mieszkał on od przybycia do Gdańska aż do śmierci, obecnie mieszkają tam jego potomkowie i krewni. Pracodawcy Pomorza szczycą się wieloletnią współpracę z  Państwowymi Szkołami Budownictwa w Gdańsku, które od 1980 roku noszą imię profesora Współpracą tą kierował wieloletni nauczyciel zawodu, kierownik kształcenia praktycznego – Wojciech Szczepański, który obecnie pełni funkcję wiceprezesa PP.

Profesor Marian Osiński to zasłużony dla Gdańska architekt, pierwszy powojenny dziekan Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, który kierował odbudową elewacji budynków Głównego Miasta po zniszczeniach z czasów II wojny światowej.  Z wnioskiem o zawieszenie tablicy i upamiętnienie profesora Mariana Osińskiego wystąpiło Muzeum Gdańska.

– Jako Muzeum mamy plany, aby przypomnieć wszystkie osoby, które przysłużyły się temu, jak współcześnie wygląda Gdańsk, a szczególnie jego Śródmieście. Ta przestrzeń jest magnesem, atrakcją turystyczną i przyciąga tysiące zwiedzających do naszego miasta. To wszystko dlatego, że po wojnie szereg wykształconych osób przyjechało do zniszczonego Gdańska i podjęło trud jego odbudowy. Pośród tych osób był właśnie profesor Marian Osiński – mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Gdańska.

Z Krakowa przez Lwów do Gdańska

Pamięć o profesorze jest kultywowana w rodzinie, środowisku starych oliwian i architektów, a nestorzy obu rodów (Osińskich i Chimiaków, czyli linii żeńskiej, więc: 95-letnia synowa, Maria Osińska oraz 96-letni zięć, dr Maciej Chimiak, przekazują wiedzę o profesorze z pokolenia na pokolenie. Z umieszczenia na budynku przy ul. Witta Stwosza 36 pamiątkowej tablicy są zadowoleni wszyscy członkowie rodziny, w tym synowa Maria Osińska (95 lat) z córką Magdą oraz zięć dr Maciej Chimiak (96 lat) z córką Zofią. Podczas poniedziałkowej uroczystości pani Maria Osińska wspominała teścia, podkreślając jego zaangażowanie nie tylko w naukę, ale także w pielęgnowanie wartości rodzinnych. W uroczystości odsłonięcia pamiątkowej tablicy wzięli także udział przedstawiciele środowiska naukowego, którzy są kontynuatorami dzieła profesora Mariana Osińskiego – Lucyna Nyka, dziekan wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, profesor Jakub Szczepański z Politechniki Gdańskiej i Renata Wypasek, dyrektor Państwowych Szkół Budowlanych im. Prof. Mariana Osińskiego.

Wybrane fakty z życiorysu Profesora

Marian Osiński (1883–1974), Urodził się 2 stycznia 1883 w Krakowie, Jak mi wyjaśnił jeden z jego krewnych (też architekt): Nasi pradziadowie byli braćmi. Istniały wtedy 3 linie Osińskich – architektów, w tym krakowska, z której pochodził Marian. Linia ta przeniosła się do Lwowa. Marian odebrał bardzo solidne wykształcenie. Uczył się w C K. Gimnazjum Nowodworskimo (św. Anny) w Krakowie 1894–1901),  gdzie zdał egzamin dojrzałości. Studiował na Wydziale Architektury Wyższej Szkoły Technicznej we Lwowie. Po odbyciu praktyki budowlanej w biurze prof. Lewińskiego we Lwowie, w maju 1908 zdał z wyróżnieniem egzamin dyplomowy. W latach 1907–1910 odbywał staż asystencki na Wydziale Architektury. Odbył studia uzupełniające w Akademii Sztuk Pięknych w Rzymie i na Politechnice w Monachium, po czym wrócił do Lwowa i jako docent wykładał formy architektoniczne i perspektywę malarską. 19 października 1919 ożenił się z Zofią z Szostkiewiczów (1892–1980). Mieli dwoje dzieci – Marię (ur. 1920) i Antoniego (1924–2011)  W latach 1921–1929 wykładał w Państwowej Szkole Technicznej we Lwowie. W latach 1929–1934 był zastępca profesora, następnie profesorem Politechniki Lwowskiej. Od 1930 był kierownikiem Katedry Architektury Historycznej, w 1933 doktoryzował się z historii architektury – obronił rozprawę Zamek w Żółkwi, w latach 1936–1938 był dziekanem Wydziału Architektury. W 1934 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, w 1946 profesora zwyczajnego z zakresu Historii Architektury Polskiej.

W listopadzie 1945 przeprowadził się do Gdańska. Został pierwszym dziekanem Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej. Funkcję tę pełnił do 1952. Brał aktywny udział w odbudowie Gdańska i współpracował w rekonstrukcji architektury Pomorza (Szczecin, Koszalin, Kołobrzeg).1 października 1970 Politechnika Gdańska nadała mu tytuł doktora honoris causa. Jest autorem projektów architektonicznych kościołów parafialnych w miejscowościach: Polanka, Głębokie, Stale, Grębów, obiektów przemysłowych w Jaśle i Krośnie, willi we Lwowie, ratusza w Stryju, zrekonstruowanego zamku w Żółkwi. Dokonał inwentaryzacji zamków w Zbarażu, Żółkwi, Brzeżanach, Świrzu oraz zabytkowych kościołów w Rzeszowie i Lwowie.

Anna Kłos