Teoretyk i praktyk Włodzimierz Dębski rozważa: Lider czy boss? Czyli problemy pracy menedżera

Wieloletni ekspert, konsultant, doradca, projektant, wdrożeniowiec oraz szkoleniowiec w zakresie organizacji i zarządzania firmami Włodzimierz Dębski jest autorem książki zatytułowanej: Lider czy boss, czyli problemy pracy menedżera, za którą w lutym br. otrzymał Certyfikat Europejskiego Lidera Jakości za rok 2023/24 w IV Międzynarodowym Konkursie Gospodarczym organizowanym przez Quality Institute. Certyfikat przyznawany jest na rok. Promocja tej książki odbyła się w połowie marca br. w Oliwskim Ratuszu Kultury. Rozmowę z autorem przeprowadził Zbigniew Canowiecki – prezydent Pracodawców Pomorza

Zasady, które sprawdzają się zawsze

Zanotowałam część pytań zadanych autorowi przez Zbigniewa Canowieckiego oraz odpowiedzi na nie (w skrócie, bo całość jest w książce).

Z.C.  Realna i pożyteczna wiedza na temat stylu zarządzania zaczyna się od?

W.D. Od spojrzenia na siebie z krytyczną samooceną, czyli należy odpowiedzieć sobie na pytanie co masz w stylu zarządzania pozytywnego a czego ci brakuje. Wyciągnąć wnioski z popełnianych grzechów i wprowadzić zmiany.

Z.C. Czy wypunktowane w dziele porady da się wdrożyć w życie? Czy wniknęły one z analizy konkretnego przypadku czy też wypracowanego wcześniej modelu na wyjście z trudnej sytuacji?

W.D. Opracowałem model na bazie konkretnych przypadków.

Z.C. Jakie znaczenie dla lidera ma czynnik ludzki?

W.D. Dobra komunikacja z załogą jest podstawą sukcesu. To najlepsze zabezpieczenie przyszłości firmy. Składają się na nią: czynniki fizyczne (elementy które można zmierzyć, policzyć, przewidzieć), psychiczne (wiedza pracowników, ich umiejętność niestandardowego myślenia) i duchowe (wartości życiowe pracowników, ich nawyki rodzinne, społeczne, emocje, kultura osobista). Ten ostatni dział jest najważniejszy, ponieważ może zapewnić pracownikom identyfikację z sukcesami firmy, czyli tworzy angażowanie się ich do opracowania nowych rozwiązań organizacyjnych, proceduralnych, zasad postępowania. Ale pociąga za sobą konieczność bezwzględnej lojalności oraz dyskrecji zawodowej, szczególnie jeśli chodzi o pracowników w strategicznych punktach firmy.

Dyskusja była ożywiona, widocznie obecni czuli niedosyt informacji.

Poruszono między innymi następujące kwestie.

• Co należy robić w sytuacjach niespodziewanych klęsk z zewnątrz, np. epidemii covidowej, wojny na Ukrainie?

Włodzimierz Dębski radził, aby myśleć wyprzedzająco (bo rzeczywistość może zaskoczyć), wyodrębnić momenty strategiczne dla bezpieczeństwa przedsiębiorstwa. Starać się dokonać analizy sytuacji i przeorganizować działalność firmy. Np. w przypadku covidu stała się tragedia dla gastronomii. Niektóre firmy chciały po prostu przeczekać i okazało się, że po pół roku kończyły działalność. Były jednak inne przypadki. Jedna z firm od razu kupiła maszyny do pakowania żywności. Każdego dnia przygotowywano inny produkt, konkurencyjny cenowo i rozwożono go w tych opakowaniach po firmach i innych ustalonych punktach – przecież ludzie wciąż musieli coś jeść.

• Jak reagować gdy lidera spotka cios w plecy ze strony pracowników?

1. Dębski radzi zapobiegać takim zachowaniom. Jeśli będą oni zadowoleni z pracy, nie będą uciekać do innych przedsiębiorstw, a nawet jeśli będą odchodzić z powodów niezależnych od pracodawcy, nie będą się na nim mścić. Zemstą może być też (szczególnie w przypadku pracowników doświadczonych, z dłuższym stażem w firmie), nieprzekazanie wiedzy następcom. INTELIGENCJA LIDERA POWINNA MU TEŻ POMÓC WYCHWYCIĆ PRZYPADKI PODSTEPÓW I NIEUCZCIWEJ GRY.

• Jakie jest (generalnie) znaczenie kobiet w przedsiębiorstwie?

1. Dębski odpowiada, że rola kobiet jest bardzo istotna, szczególnie tych na stanowiskach kierowniczych, ponieważ one trochę inaczej podchodzą do zarządzania, bardziej niż mężczyźni zwracają uwagę na społeczne aspekty i dzięki temu firma ma o ok. 15% większe sukcesy.

• Czy dobrym wzorcem jest turkusowa organizacja na wzór szwedzki?

1. Dębski przypomniał, że pierwszy w Polsce zastosował ten model już Wedel, rzecz polega na powstawaniu zespołów, które się same organizują, więc biorą na siebie większa odpowiedzialność. Ale trzeba do tego ludzi odpowiednio wyszkolić i znać kadrę tzw. liderów nieformalnych. System dobrze się sprawdza, jeśli każdy z jego członków pojmie, że od niego zależy jego status w firmie i zarobki.

Zbigniew Canowiecki w podsumowaniu podkreślił, że zarówno z wiedzy Włodzimierza Dębskiego, opinii dyskutantów, jak jego własnych doświadczeń biznesowych wynika, iż na pierwszym planie w drodze do sukcesu jest jednak człowiek – nie procedury, postęp techniczny, a nawet sztuczna inteligencja. Podał przykład, kiedy to tuż po przemianach gospodarczo-politycznych początku lat 90-tych XX wieku, miał za zadanie ratować przed upadkiem firmę, która z pustymi kontami bankowymi, zagrożona likwidacją, jechała na deficycie. Udało się dzięki temu, że powstał zespół solidarnego działania, który uwierzył mu jako menedżerowi i samorzutnie zadeklarował ograniczenie swych praw (a także obniżkę zarobków za jego przykładem). W efekcie firma nie tylko wyszła z kryzysu ale udało się stworzyć grupę kapitałową potrafiącą  kupować inne przedsiębiorstwa.

Zgodził się z takim stanowiskiem Włodzimierz Dębski: Realizacja zadań musi być zaplanowana i wykonywana jak w drużynie piłkarskiej. Sukces firmy zależy od zespołu, który musi też w porę reagować na trudne momenty.

Moja refleksja: Trochę to wszystko brzmi egzotycznie i idealistycznie jak na dzisiejsze czasy, kiedy rządzi kult pieniądza, młodzi bez skrupułów przenoszą się z jednej firmy do drugiej, trzeciej itd., ludzi eksploatuje się do dna a zwalnia przesyłając im wiadomość esemesową. Jak łatwo zauważyć, wywołuje to w sumie frustracje, wypalenia zawodowe, depresje, inne choroby, niechęć do zawierania małżeństw, czy związków nieformalnych oraz posiadania dzieci.  Więc chyba nie tędy droga, a w końcu okaże się, że rację ma p. Dębski

Anna Kłos

Fot. Anna Kłos

Włodzimierz Dębski (z prawej) i Zbigniew Canowiecki	Uczestnicy spotkania. Od prawej Andrzej Pastuszka – wiceprezes Pracodawców Pomorza – fundator wydania ww. książki

Włodzimierz Dębski najpierw zajmował się wdrażaniem systemów zarządzania jakością oraz szkoleniami w tym zakresie. Na podstawie wieloletnich doświadczeń powstała książka – poradnik o której w przedmowie tak o niej napisał Zbigniew Canowiecki:

 „Jedni mogą, dzięki tej książce, uniknąć wielu błędów w przyszłości a inni zrozumieją dlaczego pomimo starań i wysiłku nie osiągnęli tego upragnionego sukcesu. Autor posiadając doświadczenie w zakresie  przygotowywania referatów poświęconych systemom zarządzania, prezentowanych podczas specjalistycznych konferencji,  precyzyjnie definiuje i ujmuje wiele istotnych problemów w sposób uporządkowany i systemowy. Swoje doświadczenia i autorskie katalogowanie rozwiązań problemów lub zachowań menedżera uzupełnia o definicje lub rady światowych autorytetów w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem jak na przykład R.W. Griffina lub P. Druckera.  Autor korzysta i cytuje również rodzime autorytety jak na przykład niezwykle skutecznego w działaniu J.R. Kurylczyka, byłego wojewodę pomorskiego i wiceministra infrastruktury, którego 10. Przykazań jest wspaniałą wskazówką dla każdego menedżera. W książce znajdziemy odpowiedź na pytanie jak przygotować najlepszą strategię dla swojej firmy oraz jak działać skutecznie i efektywnie przestrzegając  odpowiednich zasad współpracy i nadzoru. W pierwszej części autor książki interesująco przedstawił swoje zasady i filozofię pracy. W kolejnej części omówił rolę i zadania menedżera przedstawiając metody za pomocą których można dokonać możliwie najbardziej obiektywnej samooceny swojej postawy i metod pracy.  Z kolei rozdział dotyczący zarządzania czynnikiem ludzkim czyli niezwykle ważną problematykę związaną z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa umożliwi czytelnikowi odpowiedzenie na pytanie czy jest w firmie liderem czy bossem. W ostatniej części będziemy mieli okazję zapoznać się i przeanalizować najistotniejsze zagrożenia dla prawidłowego funkcjonowania firm. Szczególnie interesujące są wskazówki w zakresie doskonalenia dotychczasowej działalności przedsiębiorstwa w kryzysie i okresie pokryzysowym. Dzisiaj wyjątkowo książka ta może stać się abecadłem menedżera na trudne czasy, które nadchodzą. Pandemia, wojna za naszą wschodnią granicą, deglobalizacja, zrywające się łańcuchy dostaw, inflacja i nadchodząca recesja gospodarcza to najwyższy czas, aby przygotować siebie i firmę na trudne czasy. Jeżeli chcemy przetrwać musimy korzystać z podpowiedzi ludzi, którzy chcą się podzielić wiedzą zdobywaną przez dziesięciolecia”.