Za nami konferencja z cyklu „Nauka i Biznes” (+ wideo)

Jesienią 2013 roku w Pracowni Psychologii Badań Biznesu Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego zapoczątkowana została inicjatywa pn. „Nauka i Biznes”. Była naturalną reakcją na zacieśniającą się współpracę między środowiskiem akademickim i instytucjami otoczenia biznesu, jak i samymi firmami i przedsiębiorstwami, które coraz częściej uczestniczą w dialogu z uczelniami, zabiegając o wykorzystanie ich potencjału naukowego oraz mając realny wpływ na współtworzenie programu kształcenia studentów, dbając tym samym o wartościowy początek kariery zawodowej absolwentów.

Tegoroczna, piąta edycja konferencji „Nauka i Biznes” (28.06), zorganizowana wspólnie przez „Pracodawców Pomorza”, Uniwersytet Gdański i Olivia Business Centre, przebiegła pod hasłem „Kreatywność, twórczość, innowacyjność, jako źródło przewagi w biznesie”. Miejscem jej realizacji była przestrzeń 04, a więc konferencyjne wnętrza budynku Olivia Four (al. Grunwaldzka 472). Frekwencja dopisała – wielowątkowość spotkania w najmniejszym stopniu nie pozwoliła odebrać tego wydarzenia jako hermetycznego, a gdy ostatni z prelegentów odłożył mikrofon, chęć do zgłębiania arkanów psychologii sprzęgniętej z biznesem pozostała.

Nad właściwym przebiegiem spotkania, z ramienia Uniwersytetu Gdańskiego, czuwali – dr Krzysztof Kalata i dr Zdzisław Nieckarz z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego. To (w wielkim skrócie) doświadczeni psycholodzy, doradcy i trenerzy biznesowi, jak również właściciele stosunkowo młodej firmy Motiveaction, oferującej programy doradcze, szkolenia, badania organizacyjne i indywidualne. Dr Zdzisław Nieckarz prowadzi od wielu lat programy doradcze dla kadry menadżerskiej, pełni funkcję Kierownika Pracowni Psychologii Badań Biznesu w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego. Jest też autorem licznych opracowań naukowych. Dr Krzysztof Kalata jest absolwentem Leadership Academy Harvard Business Review i członkiem American Management Association. Na Uniwersytecie Gdańskim kształci z zakresu efektywności zarządzania (studia podyplomowe).

⇓

Wstęp:

⇓

– To pierwsza konferencja z tego cyklu odbywająca się poza murami naszego wydziału – tłumaczyła prof. dr hab. Beata Pastwa-Wojciechowska, Dziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego. – Została poświęcona zagadnieniu innowacyjność w biznesie. To dobry czas na podjęcie tej tematyki, gdyż Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oczekuje od nas, jako naukowców, podjęcia tego tematu i zmagania się z nim. Po obu stronach istnieje wiele stereotypowego myślenia, ponieważ innowacje kojarzą się z patentami i wdrożeniami, natomiast samo pojęcie nauk społecznych jest bardzo często postrzegane jako taki obszar naukowy, który z zagadnieniem innowacyjności nie ma wiele wspólnego. Ta konferencja ma to zmienić.

⇓

– Czy wiecie państwo, które miejsce zajmuje Polska na liście najbardziej innowacyjnych krajów w Europie? Trzecie od końca. – tak, mało optymistycznie, rozpoczął dr Zdzisław Nieckarz, sygnalizując po chwili pewną ciekawą skrajność: – Z kolei jako naród, jako potencjał ludzi, znajdujemy się na drugim. Skąd to się bierze? Mamy olbrzymie możliwości, ale nie wykorzystujemy ich dla własnego kraju.

Podczas prowadzonej wspólnie z prof. Beatą Pastwą-Wojciechowską prelekcji rozpoczynającej konferencję mówił o znaczącej roli nauk społecznych w procesie poszukiwania, kształtowania i wdrażania innowacyjności. Nauki społeczne wiążą wiele skrajnych dziedzin, wpływają na nie, dają odpowiednie narzędzia do prowadzenia badań. Jak wyjaśnił dr Nieckarz, nie realizują tylko i wyłącznie analizy odtwórczej zastanej sytuacji: – Jeśli zastanawiamy się, dlaczego nie wykorzystujemy potencjału kreatywności, twórczości i innowacyjnego, to dlatego, że albo nie wiemy, czego ludzie potrzebują i nie jesteśmy w stanie uświadomić im ich dążeń, albo mylnie to interpretujemy. Ktoś wpada na pomysł i próbuje go forsować.

Badania wskazują, że pracodawcy chętnie zatrudniają absolwentów nauk społecznych, gdyż posiadają oni wiedzę i kompetencje, których trudno doszukać się u absolwentów kierunków ścisłych. Zestawienie najbardziej pożądanych kompetencji w 2016 roku obejmuje m.in.: umiejętność pracy w grupie, komunikatywność oraz łatwość pracy w multi-kulturowym środowisku. Te zdolności będą potrzebne we wszystkich branżach.

Jak podkreślali prowadzący, prawdziwym ogranicznikiem potencjału twórczego jest człowiek. Najpopularniejszym wytłumaczeniem dla braku innowacyjności jest nieumiejętność działania w grupie. Kryje się za tym obawa, że nasz unikalny pomysł może zostać skradziony. Jak podkreślił dr Nieckarz, najnowsze badania wskazują, że zaledwie 13% dorosłych Polaków jest w stanie w pełni zaufać drugiej osobie. To mocno niepokojące dane. Dalsze zgłębianie wątku barier innowacyjności odsłania przez obserwatorem ich kolejne rodzaje, takie jak np. brak zasobów, dawne porażki i brak osadzenia w kulturze. Ostatnia z wymienionych barier jest szczególnie zauważalna wśród miejsc pracy tworzonych w Polsce przez zagraniczne korporacje. Jak słusznie zauważył dr Nieckarz, polski pracownik, pozostawiony na otwartej przestrzeni typu open space i skonfrontowany z koniecznością efektywnego w niej działania, zacznie się odgradzać, tworząc bezpieczną i komfortową dla niego strefę aktywności.

⇓

– Technologia rozwija się wykładniczo, a biznes? – zastanawiał się Marcin Kowalik, Managing Partner Black Pearls Advisory S.A., szukając dobrych wzorców innowacyjności w polskiej gospodarce. Obserwacja dzisiejszej wyceny spółek przynosi ciekawe spostrzeżenia, zwłaszcza gdy spojrzymy na kontrasty wynikające z praktycznie odwróconych schematów funkcjonowania firm. Utworzona w 1993 roku Jastrzębska Spółka Węglowa zatrudnia 29 tys. osób, a jej kapitalizacja wynosi 1,9 mld złotych. Zatrudniająca 100 osób CD Projekt RED, czyli polska spółka akcyjna produkująca gry komputerowe to już kapitalizacja rzędu 2,5 mld złotych.

– Nie da się porównać biznesu tradycyjnego i biznesu opartego na technologicznych innowacjach. Jako region i kraj powinniśmy skupić się na obszarze basenu Morza Bałtyckiego, bo tam jest olbrzymi potencjał dla rozwoju innowacyjności. – stwierdził Marcin Kowalik, wskazując przy tym na niczym niezaburzony wzrost popytu na produkty oparte o powiększający się dostęp do internetu: – Prawdopodobnie za 4-5 lat pojawią się 3 mld nowych użytkowników. Szacuje się, że w okolicach 2020 roku blisko 66% mieszkańców Ziemi będzie posiadało dostęp do sieci.

Zauważmy, że 25% zatrudnienia w krajach Unii Europejskiej jest związane z administracją publiczną. Z badań European Public Sector Innovation Scoreboard 2013 wynika, że prawdopodobieństwo zaistnienia innowacyjności w firmach, które miały z nią kontakt w obszarze administracji publicznej jest o 8% wyższe niż przypadku tych firm, które nie miały takich doświadczeń.

Warto tutaj nawiązać do pewnego fenomenu technologicznego o którym wspomniał także Marcin Kowalik, a który wiąże się z wykorzystywaniem telefonów komórkowych w Afryce, np. w Kenii. Bankowość pod postacią lokalnych placówek praktycznie tam nie istnieje, a wszystkie transakcje są dokonywane poprzez wiadomości sms. Poza tym, kraje trzeciego świata coraz częściej sięgają po wirtualne waluty typu Bit Coin. Może się tak zdarzyć, że za pewien czas całkowicie zastąpią zwykłe pieniądze.

W jakich obszarach Marcin Kowalik dostrzegł szansę dla polskiej innowacyjności? Polska to obecnie największy rynek transportowy, ale zagrożenie w postaci autonomicznych ciężarówek (sterowanie komputerowe, brak kierowcy) może to zmienić. Polski rynek może wzmocnić dalszy rozwój Inteligentnych Systemów Transportowych, GNSS (nawigacji satelitarnej), technologii związanych z poprawą jakości życia i produkcją zaawansowanych maszyn dla zastosowań agrotechnicznych.

⇓

Zarządzenie wiedzą w organizacjach to głęboka problematyka, czego nie ukrywała opowiadająca o tym aspekcie dr Dorota Godlewska-Werner z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego. Tworzenie atmosfery niepotrzebnej konkurencyjności w miejscu pracy, wiedza pozwalająca uzyskać przewagę nad resztą współpracowników czy też brak poszerzania kompetencji w wygodnym i przewidywalnym środowisku pracy, to zdaniem dr Godlewskiej-Werner czubek góry lodowej przeszkód blokujących dostęp do dobrego systemu zarządzania wiedzą. Istnieje wyraźne rozróżnienie między wiedzą jawną i ukrytą. Ta pierwsza to wiedza osobista, wykorzystywana w działaniach, której jednak istoty nie możemy precyzyjnie określić, przez co jej przekazywanie innym osobom jest utrudnione. Widza jawna to wiedza, którą jesteśmy w stanie wyartykułować i którą przekazujemy w możliwie łatwy sposób.

– Czy wiedzą państwo, że blisko 80% menedżerów nie wie, jaką dokładnie wiedzę posiadają ich podwładni? Jakie przeszli szkolenia, jakie rozwinęli kompetencje oraz jak mogą zastosować tę wiedzę w praktyce? Unikając egzekwowania wiedzy, tworzą postawy typowo antyaplikacyjne – podkreślał dr Nieckarz.

⇓

Powróćmy do jednego z najbardziej efektownych obecnie owoców kreatywności, a więc do technologii. Drony jako urządzenia przeznaczone do zadań precyzyjnych, w tym do profesjonalnej diagnostyki, to codzienność. Niekiedy doskonale wyręczają człowieka, zwłaszcza gdy stosuje się je do czynności, których podejmowanie się we wcześniejszy sposób prowadziłoby do angażowania zbędnych nakładów finansowych i logistycznych. Inacio Golebski z mieszczącej się w Gdyni firmy DNV GL Poland (jednej z największych organizacji certyfikujących i doradcy technicznego dla branży ropy naftowej, gazu i energetyki) zaprezentował usługę polegającą na wykorzystywaniu dronów do inspekcji statków. Firma mieści się w Gdyni, wcześniej znajdowała się w Stoczni Gdańskiej.

⇓

Inacio Golebski opowiadał o początkach tej usługi: – Dziewięć miesięcy temu ruszyliśmy z koncepcją użycia dronów do przeglądów technicznych jednostek pływających. Chodziło o inspekcje górnych części ładowni. Bardzo kosztowne było wykorzystywanie do tego rusztowań, armatorzy szukali nowych rozwiązań. Obecnie zajmujemy się tankowcami, chemikaliowcami, kontenerowcami i masowcami.

⇓

– Lufthansa Systems Poland to nadworny dostawca oprogramowania usług informatycznych dla Lufthansy. Firma jest obecna w Gdańsku od 18 lat. Jej produkty to w 70% potrzeby usług lotniczych i 30% potrzeby przewoźników naziemnych. Jest na drugim miejscu na liście największych firm dostarczających rozwiązań informatycznych dla branży logistycznej – opowiadał dr Ireneusz Zalewski z Lufthansa Systems Poland, który 12 lat temu rozpoczął swoją karierę w obszarze zarządczym.

Największy niemiecki przewoźnik lotniczy zatrudnia 120 tys. osób. W Lufthansa Systems Poland pierwsza rozmowa z nowymi pracownikami, w której uczestniczy również dr Zalewski, trwa 30 minut. Dr Zalewski powołał się na stwierdzenia specjalisty do spraw zarządzania Petera Druckera, który uważał, że poszanowanie i zrozumienie kultury ma nadrzędne znaczenie wobec reszty procesów zarządczych. – To, co wyraźnie odróżnia nas od zachodniego stylu pracy, to perspektywa czasowa. Polacy są dużo lepsi w działaniach krótkoterminowych. Długi horyzont planowania sprawia nam pewne problemy – zaznaczył prelegent.

⇓

Paweł Czapiewski zajmuje się w Sii Polska oprogramowaniem, jego implementacją i walidacją. Wspomniał o jednej z największych bolączek rekrutacji dla obszaru IT, czyli niewystarczającej ilości rąk do pracy. Inżynierów brakuje, a ilość koniecznych do zapełnienia stanowisk pracy wciąż rośnie. – Czy w ciągu miesiąca da się zebrać w jednym miejscu pasjonatów branży IT i przeszkolić na tyle dokładnie, aby bez wcześniejszego formalnego doświadczenia byli w stanie sprostać wymaganiom firmy? – jak wyjaśnił Paweł Czapiewski, tak zadane pytanie było punktem wyjścia przy tworzeniu inicjatywy o nazwie Geek Academy, zrealizowanej przez Sii Polska w sierpniu zeszłego roku. Korzystając z narzędzi w postaci social media oraz przy wsparciu lokalnych mediów, koordynatorzy programu spotkali się z olbrzymim zainteresowaniem. Spośród 127 chętnych, 47 osób przystąpiło do wstępnego testu, który z kolei zdały 22 osoby. Paweł Czapiewski nie chciał zdradzać formuły testu, biorąc pod uwagę, że w tym roku Geek Academy doczeka się drugiej odsłony. Podczas kursów duży nacisk został położony na pracę grupową. Działano w parach, przy zastosowaniu najważniejszych obecnie technologii programowania i analityki.

⇓

Jak wykazywała dr Aleksandra Walter z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego, całe społeczeństwa – w tym pod postacią programów szkolnych i w postrzeganiu tej kwestii przez poszczególnych nauczycieli – bardziej ceniły wartości intelektualne niż twórcze. – Psychologia rozwoju człowieka posługuje się wzorem matematycznym (2A+2K) gdzie pierwszy człon dotyczy autonomii i aktywności, zaś drugi – kreatywności i kompetencji – tłumaczyła.

⇓

Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego:

http://wns.ug.edu.pl/wydzial/instytuty_wns/instytut_psychologii

Stowarzyszenie Coachingu Biznesowego:

http://scb.edu.pl/

Black Pearls Advisory:

http://www.blackpearls.vc/

Motiveaction:

http://motiveaction.pl/

DNV GL Poland:

www.dnv.pl/

Lufthansa Systems Poland: