W siedzibie „Pracodawców Pomorza” w Gdańsku stanęło pierwsze przęsło gospodarczego mostu między Gdańskiem a Mińskiem, z podparciem w Grodnie. Głównym inicjatorem spotkania w dniu 14 grudnia 2016 był Jan Mioduski, prezes firmy Techno-Service S.A. a organizatorem Andrzej Gawrychowski, pełnomocnik zarządu PP ds. kontaktów z Białorusią. Gościem specjalnym był Aliaksandr Radziewicz, dyr generalny Elektrotechnical Plant Mińsk. Zebranych powitał i zebranie poprowadził Zbigniew Canowiecki, prezydent „Pracodawców Pomorza”. 

Goście z Białorusi. Od lewej: Oleg Makarow – główny konstruktor z przedsiębiorstwa Elektrotechnical Plant w Mińsku, Michał Krasowski z Lidy, Aleksandr Radziewicz – dyr gen Elektrotechnical Plant w Mińsku. /fot. Anna Kłos

Dlaczego się opłaca?

Konsul generalny Republiki Białoruś w Gdańsku Siargiej Michniewicz przedstawił korzyści dla polskich firm, które by chciały prowadzić działalność gospodarczą na Białorusi. Należy do nich przede wszystkim automatyczny dostęp do rynków państw Euroazjatyckiego Obszaru Gospodarczego (EAES). To wspólnota w stylu Unii Europejskiej, tylko dużo większa, bo obejmuje 14% terytorium świata i 3% ludności. Należą do niej: Białoruś, Rosja, Kazachstan, Armenia, Kirgizja. Dostęp ten oznacza:

• swobodny przepływ towarów, usług, kapitału, pracowników,
• jeden obszar celny ze wspólną taryfą, jednakowe warunki prowadzenia działalności gospodarczej,
• jednolite wymogi techniczne, wspólne normy sanitarne, weterynaryjne, fitosanitarne.

Jeśli chodzi o formy organizacyjne przedsiębiorstw, można tworzyć: spółki z o.o. lub prywatne przedsiębiorstwa unitarne – przy obu brak jest minimum wymagań, jeśli chodzi o kapitał założycielski, obowiązuje wymóg od 2 do 50 akcjonariuszy, odnośnie spółek akcyjnych typu zamkniętego –  1 udziałowiec, kapitał założycielski min. 1250 USD. Rejestracja przedsiębiorstwa odbywa się w jednym okienku i następuje w dniu złożenia dokumentów. Nabywanie ziemi na własność jest bardzo ograniczone – zasadniczo jest ona dla obywateli Białorusi, w innych przypadkach sporadycznie się zdarza.

Konsul generalny Republiki Białoruś w Gdańsku Siargiej Michniewicz /fot. Pracodawcy Pomorza

Natomiast gwarancje bezpieczeństwa i ochrona inwestycji są wielorakie i rozbudowane.

Specjalne przywileje przewidziano dla rezydentów:

• Parków Wysokich Technologii,
• Parków Industrialnych,
• Specjalnych Stref Gospodarczych
• Małych i średnich miast oraz terenów wiejskich – tu gwarantuje się 7 lat bez podatku dochodowego, bez płacenia VAT-u, akcyzy, opłat celnych, podatku gruntowego, ekologicznego i innych oraz zwolnienie z obowiązku sprzedaży obcej waluty otrzymanej ze sprzedaży produkcji czy usług.

Z punktu widzenia biznesmena białoruskiego

Aliaksandr Radziewicz, z wykształcenia elektronik, jest dyrektorem generalnym  Elektrotechnical Plant, przedsiębiorstwa z branży elektrycznej, które przed tygodniem obchodziło 60-lecia istnienia i które jest holdingiem obejmującym 6 fabryk terenowych. Był ministrem przemysłu Białorusi a przedtem wicegubernatorem Obwodu Grodzieńskiego. Zakłady prowadzą pełny cykl produkcji – od surowca do produktu finalnego, nie sprowadza się półfabrykatów ani nie zleca poszczególnych form działalności firmom zewnętrznym. Produkty trafiają głównie do działów gospodarki takich jak: przemysł naftowy, kolejnictwo, elektryczne sieci przesyłowe. Zakłady zatrudniają ok. 5 tys. ludzi i wysyłają 80% produkcji na eksport – do 25 krajów, głównie do Rosji, która jest akurat w w trakcie masowej wymiany starych urządzeń elektrycznych na nowoczesne, europejskie.

Aliaksandr Radziewicz /fot. Anna Kłos

Jeśli chodzi o wchodzenie polskich firm na Białoruś, jego radą praktyczną jest, aby jednak znaleźć sobie partnera białoruskiego – to wiele ułatwia. Deklaruje pomoc w organizacji polskiego przedsiębiorstwa na białoruskim terytorium, polegające na umożliwieniu dostępu do dobrych służb budowlanych i prawnych, oraz podkreśla, że będzie ono miało automatycznie dostęp do zagranicznych licencji ( w tym zachodnioeuropejskich), kupionych już przez jego przedsiębiorstwo, które działa we wszystkich obwodach (województwach) Białorusi.

Delegacja białoruska przywiozła i podczas spotkania zademonstrowała kilkanaście konkretnych ofert dla polskich przedsiębiorców, w tym na terenie Lidy. Oferty te, po przetłumaczeniu na j. polski, pełnomocnik PP Andrzej Gawrychowski zobowiązał się przesłać drogą mailową zainteresowanym członkom PP.

Andrzej Gawrychowski, Pełnomocnik Zarządu ds. Kontaktów z Białorusią /fot. Anna Kłos

Nasi w Grodnie

Niewątpliwie największy sukces na wschodnim rynku odniosła firma z branży budowlanej ATLAS. Marcin Kulesza – dyr ds. badań przypomniał, jak do tego doszło. Najpierw jego przedsiębiorstwo kupiło niewielką firmę TAIFUN z Grodna, produkującą materiały budowlane. Wprowadzono do produkcji suche mieszanki budowlane ALTASA, kleje, zaprawy. Okazało się, że bardzo chłonny rynek wkrótce skłonił kierownictwo firmy do budowy drugiej  – dużej fabryki. Następnie w 2014 roku oddano do eksploatacji zakład produkcji perlitu – to materiał termoizolacyjny, zwiększający objętość pod wpływem temperatury. W listopadzie 2015 roku otwarto zakład produkujący papy hydroizolacyjne dachowe – bo jest duże na nie zapotrzebowanie, większość dachów w tym kraju krytych jest rakotwórczym eternitem.

Marcin Kulesza, Dyrektor ds. Badań w Atlas S.A. /fot. Anna Kłos

Wnioski z dyskusji i postulaty 

Dyskusję poprowadził prezes PP Jerzy Jerkiewicz. Jej uczestnicy narzekali na niewystarczającą pomoc dla polskich przedsiębiorców – zarówno ze strony konsulatu tego kraju w Gdańsku, jak Polsko-Białoruskiej Izby Gospodarczo-Handlowej w Warszawie. Widzieli potrzebę stworzenia pomorskiej izby wsparcia gospodarczego na Białorusi, najlepiej w Mińsku.

Od lewej: dyr Marcin Kulesza, prezes PP Jerzy Jerkiewicz, wicemarszałek Ryszard Świlski) /fot. Anna Kłos

Tekst: Anna Kłos 

Wideo: Pracodawcy Pomorza