Narodowy Bank Polski przedstawił raport pn. „Szybki monitoring NBP. Analiza sytuacji sektora przedsiębiorstw” wg stanu na lipiec 2018 roku. Raport uwzględnił rentowność, koszty prowadzenia działalności, inwestycje oraz zadłużenie przedsiębiorstw. Raport nie prezentuje danych w ujęciu regionalnym. Nie można na jego podstawie przedstawić precyzyjnych danych odnoszących się wprost do sytuacji pomorskich firm, ale z pewnością zawarte w nim wnioski na temat generalnych trendów ogólnopolskich mają w dużej mierze zastosowanie również  do przedsiębiorstw w naszym regionie.

Z badań wynika, że ogólna sytuacja przedsiębiorstw w II kwartale 2018 r. pozostała dobra przy jednoczesnym pogorszeniu prognoz na III kw. i w horyzoncie rocznym. W I kw. 2018 r. popyt w sektorze przedsiębiorstw utrzymał się na dobrym poziomie, niemniej nastąpił spadek dynamiki przychodów ze sprzedaży, zwłaszcza eksportowej. Również w II kw. br., zgodnie z deklaracjami przedsiębiorstw, popyt oceniany był jako silny. Świadczy o tym m.in. wysoki stopień wykorzystania zdolności produkcyjnych. Rozkłada się on jednak nierównomiernie m.in. w podziale branżowym – zjawisko bardzo wysokiego wykorzystania możliwości produkcyjnych w największej mierze dotyczy budownictwa. Przedsiębiorstwa o wysokim wykorzystaniu zdolności produkcyjnych podejmują różnego typu działania adaptacyjne, m.in. dokonują selekcji zleceń, przekazują je podwykonawcom lub inwestują w nowe moce produkcyjne.

Koszty w sektorze przedsiębiorstw rosły w I kw. br. szybciej niż przychody, co spowodowało spadek wyniku finansowego przedsiębiorstw. Najszybciej zwiększały się koszty pracy, co jednak nie przełożyło się na znaczący wzrost udziału tych kosztów w kosztach ogółem. Do wzrostu kosztów pracy przyczynił się zarówno wzrost zatrudnienia, jak i wynagrodzeń. Autorzy raportu wskazują iż wzrost wynagrodzeń wręcz obniżał rentowność operacyjną sektora przedsiębiorstw w I kw. 2018 r. Wzrost kosztów wynikał także z ujemnych różnic kursowych. Zgodnie z deklaracjami przedsiębiorstw w II kw. br. zwiększyły się problemy z nieobsadzonymi stanowiskami pracy. Spodziewane jest spowolnienie tempa wzrostu zatrudnienia w przyszłości.

Jednocześnie, głównie w branżach zorientowanych na rynek krajowy, w tym m.in. w handlu i budownictwie, zwiększył się odsetek firm rentownych i wzrosła mediana rozkładu wskaźnika rentowności. Spadek rentowności obserwowany był zaś przede wszystkim w grupie eksporterów. Czynnikami oddziałującymi negatywnie na eksport w I kw. 2018 r. mogły być m.in. wyhamowanie wzrostu gospodarczego i importu w gospodarce niemieckiej oraz umocnienie złotego względem głównych walut.

Inwestycje w sektorze przedsiębiorstw wzrosły w I kw. br., a tempo tego wzrostu – poza branżą energetyczną – było wysokie. Inwestycje w sektorze średnich i dużych przedsiębiorstw – podobnie jak w 2017 r. – rosły głównie dzięki ożywieniu inwestycji przedsiębiorstw z przewagą kapitału publicznego. Poziom nakładów tych firm jest jednak wciąż niski: tak w stosunku do lat 2014-2015, jak i w relacji do posiadanego majątku trwałego. Dynamika inwestycji firm prywatnych była słabsza niż przedsiębiorstw publicznych, ale poziom inwestycji tego sektora jest historycznie wysoki i mało zmienny w relacji do majątku. Pozytywnie na dynamikę inwestycji oddziaływały przede wszystkim nadal silnie rosnące nakłady w branży transportowej (wzrost o 86,8% r/r) oraz przyspieszenie inwestycji w budownictwie (wzrost o 16,1% r/r). W świetle prognoz można oczekiwać dalszego ożywienia inwestycji w przedsiębiorstwach sektora publicznego. Obniżył się natomiast udział przedsiębiorstw planujących rozpoczęcie nowych inwestycji.

W I kw. 2018 r. zadłużenie przedsiębiorstw z tytułu kredytów i pożyczek lekko wzrosło – w większym stopniu jako efekt wzrostu zadłużenia krótkoterminowego niż zmian po stronie zobowiązań długoterminowych. Zainteresowanie przedsiębiorstw finansowaniem kredytem bankowym pozostało umiarkowane, a w II kw. br. odnotowano zarówno spadek odsetka firm wnioskujących o kredyt, jak i

odsetka przedsiębiorstw planujących aplikowanie o tę formę finansowania w III kw. br. W I półroczu br. sytuacja płynnościowa i płatnicza sektora przedsiębiorstw pozostawała stabilna i bezpieczna.

Cały raport jest dostępny pod linkiem:

http://www.nbp.pl/publikacje/koniunktura/raport_3_kw_2018.pdf

opr. Michał Graban – Departament Rozwoju Gospodarczego Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego