Ważne dla firm: W I kwartale br. wskaźniki charakteryzujące kondycję finansową firm pogorszyły się, ale bardzo dobrze radziły sobie inwestycje. Coraz więcej firm „wchodziło”  w działalność eksportową.

 Komentarz Soni Buchholtz, ekspertki ekonomicznej Konfederacji Lewiatan

Opublikowane przez GUS dane dotyczące wyników finansowych przedsiębiorstw niefinansowych w I kwartale 2019 roku dostarczają mieszanych wniosków. Z jednej strony podstawowe wskaźniki kondycji firm konsekwentnie się pogarszają. Z drugiej strony jednak rośnie zaangażowanie w inwestycje oraz zwiększa się skala działalności eksportowej, wbrew trudnościom naszych głównych partnerów handlowych. Świadczyłoby to o długofalowej orientacji średnich i dużych podmiotów.

W I kwartale 2019 r. wzrostom przychodów z całokształtu działalności (6,7% r/r) towarzyszył silniejszy wzrost kosztów (7,3% r/r). Podobna tendencja cechuje działalność podstawową, sprzedaż produktów, towarów i materiałów, w przypadku których relacja dynamik wyniosła odpowiednio 7,1% oraz 7,5%. Odpowiada za to w dużym stopniu wzrost płac w gospodarce, którego efektem ubocznym jest zmniejszenie roli usług obcych w strukturze kosztów średnich i dużych przedsiębiorstw. Wynik finansowy ze sprzedaży wzrósł na przestrzeni roku o 0,7%, ale już pozostała działalność operacyjna jest mniejsza o 52,1% i wyniki finansowe na pogłębiającym się minusie przynoszą spadek wyniku finansowego brutto o 5,0% i netto o 4,5%. Wśród firm notujących zysk netto był on przeciętnie o 0,5% wyższy niż przed rokiem, ale u tych przedsiębiorstw, które odnotowały stratę, jej skala wzrosła o 14,8%.

Wskaźniki rentowności obrotu i płynności finansowej ulegają wyraźnym spadkom. W szczególności, wskaźnik rentowności obrotu netto na przestrzeni roku spadł z 3,9% do 3,4%. Nie oznacza to natomiast, że dotyka to wszystkich branż polskiej gospodarki – w I kwartale 2019 poprawy doświadczyły budownictwo czy hotelarstwo i gastronomia (w przypadku których ten wskaźnik przed rokiem utrzymywał się blisko zera (odpowiednio z 0,8% do 2,7% oraz z 0,1% do 1,8%), wzrosty odnotowały też działy o tradycyjnie wyższej rentowności, w tym obsługa rynku nieruchomości (z 5,7% do 6,6%).

Pozytywnych sygnałów dostarczają jednak dane o eksporcie i inwestycjach.

Rośnie odsetek eksporterów (51,5% względem 48,5% w I kwartale 2018), a przychody ze sprzedaży na eksport są wyraźnie wyższe niż przed rokiem (11,2% r/r). Eksporterzy są bardziej zyskowni (odsetek podmiotów deklarujących zysk netto wzrósł do 75,1% wobec 73,9%), a ogólne parametry są lepsze niż przeciętnie w próbie – chociaż i tu obserwujemy pogarszające się warunki. Tak czy inaczej, dywersyfikacja rynków zbytu pomimo słabości gospodarek strefy euro wskazuje na aktywność na innych rynkach. Z perspektywy gospodarki to oczywiście bardzo pożądane zjawisko, które sprzyja stabilizacji sytuacji eksportujących podmiotów i całej gospodarki.

Jeszcze bardziej optymistyczne są informacje o inwestycjach przedsiębiorstw, które w I kwartale br. wzrosły o 21,7% r/r (ceny stałe; przed rokiem 6,6%). Trwały wzrost odnotowują inwestycje w budynki i budowle, stabilny – maszyny i urządzenia, a środki transportu odbijają po słabym 2018. Potwierdza się więc nasza prognoza odbicia w inwestycjach. Warto zwrócić uwagę, że w świetle danych GUS, przedsiębiorstwa przemysłu i budownictwa sięgają już maksymalnych mocy wytwórczych, co w przypadku łagodnego spowolnienia i zaangażowania w działalność eksportową stanowi barierę dalszego rozwoju.

Warto zauważyć, że wzrosły nakłady w niedoinwestowanym przetwórstwie przemysłowym – dynamika 17,9% r/r względem 1,3% przed rokiem. To bardzo istotne, bo dotychczas cechowało je bardzo niskie techniczne uzbrojenie pracy. Działalność inwestycyjna powinna więc posłużyć niwelowaniu barier podażowych – albo zwiększenia produktywności pracowników, albo ich zastępowania w drodze automatyzacji i robotyzacji procesów. To jednak trendy długofalowe, które trudno będzie wychwycić w tegorocznych danych. Należy jednak pamiętać, że dzisiejszy komunikat dostarcza informacji o średnich i dużych firmach, podczas gdy największa luka dotyczy mniejszych firm.

Źródło: Konfederacja Lewiatan