• W ciągu najbliższych godzin lub dni poznamy nazwiska nowych ministrów: rodziny, pracy i polityki społecznej oraz edukacji. Nieoficjalnie mówi się, że nastąpi też zmiana na stanowiskach ministra finansów i energii. Zdaniem Konfederacji Lewiatan przed nowymi szefami resortów staną duże wyzwania.
• Utrzymanie w ryzach deficytu budżetowego, znalezienie pomysłu na złagodzenie niedoboru pracowników, zmiany w polityce migracyjnej, powstrzymanie szybko rosnących kosztów pracy, aktywizacja osób biernych zawodowo, dostosowanie podstaw programowych i treści nauczania do potrzeb gospodarki czy całkowite uchylenie tzw. ustawy prądowej.

Minister finansów

– W Polsce mamy do czynienia z trwale niskim poziomem inwestycji i mało optymistycznymi  prognozami, co do możliwości odwrócenia tego trendu w najbliższych latach.  Kulejące inwestycje mogą osłabiać tempo wzrostu gospodarczego w dłuższej perspektywie. Dlatego priorytetem rządu i nowego ministra finansów powinno być zwiększenie inwestycji. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR), przyjęta przez rząd, zakłada wysoką dynamikę nakładów inwestycyjnych w gospodarce. Do 2025 roku udział inwestycji w PKB ma osiągnąć 25 proc. Niestety, w ostatnich latach spadał i obecnie wynosi tylko ok. 18 proc. Zwiększenie wydatków socjalnych, które zapowiada rząd, pomoże w przyspieszeniu konsumpcji, co w krótkiej perspektywie może stymulować wzrost gospodarczy, ale bez pobudzenia inwestycji i poprawy ich struktury jesteśmy narażeni na regres i osłabianie gospodarczej pozycji Polski. Słabnąca gospodarka oznacza obniżanie siły nabywczej wynagrodzeń, mniejsze środki na realizację polityk publicznych np. polityki społecznej, ochronę środowiska, rozwój infrastruktury, ochronę zdrowia, czyli spadek poziomu dobrobytu – mówi Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan.

– Przed nowym ministrem finansów stoi wyzwanie. Niedopuszczenie do powiększenia deficytu finansów publicznych. Powinien twardo bronić i stać na straży budżetu.  Hamować zapędy do wybujałych wydatków o charakterze konsumpcyjnym. Tym bardziej, że wiele pokus pojawi się jesienią, w okresie przedwyborczym. Wydatki zaś powinny w jak największym stopniu mieć charakter prorozwojowy i służyć pobudzeniu inwestycji przedsiębiorstw (zwłaszcza mniejszych). Przyspieszenie inwestycji pomoże generować w przyszłości większe przychody, a przez to utrzymać dynamiczny wzrost, nawet w obliczu globalnego spowolnienia. Na pewno istnieje potrzeba dalszego uszczelniania systemu podatkowego, ale nie może się to odbywać kosztem karania uczciwych przedsiębiorców. Mamy nadzieję, że nowy minister finansów definitywnie zrezygnuje z tzw. testu przedsiębiorcy – mówi Sonia Buchholtz, ekspertka ekonomiczna Konfederacji Lewiatan.

Zdaniem pracodawców nowy minister finansów powinien zastanowić się nad powołaniem komisji lub rady, której zadaniem byłby stały monitoring stosowania prawa podatkowego. Rekomendacje tej instytucji powinny być brane pod uwagę przy proponowaniu zmian. Istotne jest również, aby ograniczyć negatywny wpływ formy podatku i sposobu ustalania podstawy opodatkowania na decyzje inwestycyjne przedsiębiorstw oraz wprowadzić odpowiednio długie vacatio legis przy zmianach w podatkach.

Minister rodziny, pracy i polityki społecznej

– Przed nowym ministrem rodziny, pracy i polityki społecznej wciąż stają duże wyzwania dotyczące rynku pracy: niedobór pracowników, luka kompetencyjna, zmieniające się warunki zatrudnienia. Niskie wskaźniki bezrobocia nie oznaczają braku problemów. Przede wszystkim tematem są kwestie związane z kształtowaniem wielkości i jakości zasobów pracy. Szczególnie istotne stają się więc działania, które będą zmniejszały bierność zawodową. System świadczeń socjalnych powinien wspierać samodzielność poszczególnych osób i ułatwiać im powrót na rynek pracy. Konieczny jest dalszy rozwój sieci placówek opiekuńczych dla dzieci i poważne  przyjrzenie się kwestiom opieki nad seniorami. Dla poprawy sytuacji na zróżnicowanych rynkach lokalnych, warto poszukać instrumentów, które ułatwiają zmianę miejsca zamieszkania w ramach kraju. Konieczne jest stworzenie stabilnego i przewidywanego systemu wspierania podnoszenia kompetencji pracowników tak, aby cały czas były one dostosowywane do zmieniających się potrzeb rynku – mówi Robert Lisicki, dyrektor departamentu pracy Konfederacji Lewiatan.

Możliwości rozwoju przedsiębiorstw i gospodarki są zależne od dostępności pracowników, w szczególności tych wykwalifikowanych. To wymaga poprawy efektywności i przejrzystości procedur związanych z zatrudnieniem cudzoziemców. Nie mniej ważne jest utrzymanie i tworzenie miejsc pracy o wysokiej jakości i wysoko wynagradzanych, co wymaga zaniechania zniesienia limitu składek na ZUS.  Pracodawcom przyda się również chwila oddechu od nowych inicjatyw regulacyjnych oraz efektywne wsparcie we wdrażaniu ostatnio wprowadzonych rozwiązań.

Przed następcą minister  Elżbiety Rafalskiej stoją również wyzwania na forum UE. To m.in. kwestia wdrożenie regulacji dotyczących delegowania pracowników, które wpłyną na funkcjonowanie rynku wewnętrznego, jak i powrotu do dyskusji nad zmianami w  przepisach dot. koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Minister edukacji

– Nowy minister edukacji powinien szybko zająć się rozwiązaniem licznych problemów związanych  z wprowadzaną od 1 września reformą. Począwszy od podwyższenia uposażenia nauczycieli przez liczne problemy związane z organizacją roku szkolnego, a na zweryfikowaniu zgodnie z raportem NIK podstaw programowych skończywszy. Po zrealizowaniu tych wszystkich zadań oczekujemy, że w dobie 4 rewolucji przemysłowej czyli gospodarki opartej na wiedzy  uruchomiona zostanie narodowa dyskusja nad nowym modelem systemu edukacji oraz jego finansowania. W perspektywie kilku lat szkoła, uczelnia powinny być  nowoczesnym miejscem edukacyjnym, nauczyciele i wykładowcy być dobrze opłacaną kadrą profesjonalistów stale podnoszącą swoje kompetencje. Zaś absolwenci będą posiadali odpowiednią wiedzę, umiejętności praktyczne i kompetencje miękkie, ale przede wszystkim zdobędą umiejętność uczenia się i to przez całe życie. To wszystko powinno doprowadzić do tego, że edukacja będzie o krok przed gospodarką. Kraj nie będzie się rozwijał bez nowoczesnej edukacji – mówi Małgorzata Okońska- Zaremba, dyrektorka departamentu kompetencji Konfederacji Lewiatan.

Nowy minister powinien zabiegać o większy udział dorosłych we wszystkich formach uczenia się. W tym kontekście konieczna jest zmiana finansowania kształcenia dorosłych w środowisku pracy i poza nim. Wyzwa­niem jest dostosowanie oferty kształcenia do indywidualnych potrzeb osób dorosłych oraz oczekiwań pracodawców.

Pracodawcy proponują także uruchomienie instytucji opiekuna MŚP w zakresie edukacji i przejęcie przez sektor publiczny obowiązków biurokratycznych oraz nadzorczych nad praktyczną nauką zawodu.

Minister energii

– Priorytetowym zadaniem nowego ministra energii powinno być całkowite uchylenie ustawy dotyczącej cen prądu i uchwalenie w jej miejsce nowej, która zagwarantuje klientom bezpieczeństwo prawne, przejrzystość zasad rozliczeń za zakupioną energię elektryczną. Nowa ustawa powinna obejmować jednolite zasady dla całego roku 2019 i uregulować obniżenie cen sprzedaży do grupy gospodarstw domowych z jednoczesną rekompensatą rzeczywiście utraconych korzyści przez sprzedawców. W zakresie klientów niebędących gospodarstwami domowymi pomoc publiczna powinna być realizowana poza rynkiem energii, na wniosek zainteresowanego podmiotu. W przypadku jakichkolwiek innych regulacji, np. w ramach usługi powszechnej poza grupą gospodarstw domowych, te rozliczenia również powinny się odbywać bez udziału sprzedawców. Przyjęcie powyższego rozwiązania przywróciłoby rynek energii dla odbiorców ze wszystkimi jego korzyściami, jednocześnie dając bezpieczeństwo prawne zarówno klientom jak ich sprzedawcom – mówi Daria Kulczycka, dyrektorka departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

Wśród innych priorytetów nowego ministra powinny się również znaleźć:

– nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii,

-nowelizacja tzw. ustawy odległościowej i wycofanie przepisu wykluczającego możliwość lokalizacji farm wiatrowych w odległości bliższej niż 10h od zabudowań,

-rozwiązanie problemu szczytów letnich – przyspieszenie inwestycji fotowoltaicznych oraz inne mechanizmu (DSR – (umowy z odbiorcami),

-odbudowa konkurencyjnych rynków energii elektrycznej i gazu. Monopol, w tym przypadku państwowy, skutkuje nieefektywnym działaniem i przyczynia się do wzrostu cen energii,

– przyjęcie strategicznego dokumentu Polityka Energetyczna Polski 2050.

Źródło: Konfederacja Lewiatan