Działania na rzecz budowy optymalnych warunków zatrudnienia, sprzyjającego środowiska do życia i integracji imigrantów wymagają cyklicznych spotkań podkreślających zarówno dobre praktyki, jak i przestrzenie wymagające dalszego rozwoju w naszej metropolii. Ten cel przyświecał spotkaniu „Jak wykorzystać potencjał migracji zarobkowych?” przygotowanemu wspólnie przez naszą organizację, Gdański Urząd Pracy i Olivia Business Centre.
Spotkaliśmy się wczoraj (17.06) w gdańskim Sky Club, a więc przestrzeni konferencyjnej ostatniego z wymienionych partnerów-organizatorów, zapraszając do udziału przedstawicieli samorządu, środowiska gospodarczego, organizacji pozarządowych, ekspertów i ekspertki z obszaru migracji. Udział pracowników z krajów Europy Wschodniej w gospodarce Trójmiasta i województwa pomorskiego jest już tak znaczący, tak nierozerwalnie powiązany z ekonomią regionu, że jakiekolwiek marginalizowanie tego faktu byłoby dowodem podstawowego braku rozeznania w strukturze rynku pracy zarówno naszego województwa, jak i całego kraju. Pracownicy cudzoziemscy, zwłaszcza ukraińscy, w trudnej do przecenienia skali uzupełniają ogromny niedobór kadr na pomorskim rynku pracy. Coraz intensywniejsze rekrutacje obejmują też potencjalne kadry z Azji dalekowschodniej i środkowej.
Te wnioski potwierdzili zresztą otwierający spotkanie Dyrektor Gdańskiego Urzędu Pracy Roland Budnik i Prezes „Pracodawców Pomorza” Tomasz Limon. Pierwsze szeroko zakrojone działania na rzecz sprowadzania imigrantów, szczególnie tych pochodzenia ukraińskiego, przy jednoczesnym przygotowaniu warunków pobytowych, nasza organizacja podjęła w 2014 roku, realizujac projekt „Mieszkanie i praca dla Rodaka”. Inicjatywa spotkała się z dużym zainteresowaniem ze strony przedsiębiorców i docenieniem ze strony Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (więcej informacji tutaj i tutaj). Konflikt militarny na Ukrainie zintensyfikował ruchy migracyjne w kierunku Polski, w tym do województwa pomorskiego.
Dla naszej organizacji data 27 marca 2018 roku w szczególny sposób podkreśliła zacieśnienie współpracy między samorządem a pomorskim biznesem w kontekście intensyfikacji pozyskiwania pracowników wschodnioeuropejskich. Tego dnia rozpoczęło działalność Gdańskie Biuro Informacyjne „Pracodawców Pomorza” we Lwowie, będące wspólną inicjatywą gminy Miasta Gdańska, Gdańskiego Urzędu Pracy oraz „Pracodawców Pomorza” i Grupy Progres Sp. z o.o. (więcej o tym wydarzeniu tutaj). I właśnie początkowy segment wczorajszej konferencji służył dużemu podsumowania działalności lwowskiego Biura, które w ubiegłym roku skupiło się m.in. na realizacji szeroko zakrojonych badań ankietowych dla potrzeb analizy potencjalnych przyczyn zainteresowania przyjazdem i podjęciem zatrudnienia na obszarze województwa Pomorskiego i mieście Gdańsku przez pracowników z Ukrainy. W zacieśnianiu relacji polsko-ukraińskich nieoceniona okazała się pomoc Konsula Generalnego Ukrainy Lwa Zacharczyszyna, również obecnego na konferencji.
Badanie objęło swoim zasięgiem także naszych pracodawców, gdyż odpowiedzieli na szereg pytań dotyczących zarówno popytu na pracowników, jak i socjalnej oferty uzupełniającej, którą mogliby wystosować względem potencjalnych kadr zza naszej wschodniej granicy, które za destynację migracji zarobkowych obrali właśnie Gdańsk. Raport z tego szeroko zakrojonego badania ankietowego zaprezentował na konferencji Prezes „Pracodawców Pomorza” Tomasz Limon Wyniki dały możliwość budowy szczegółowego profilu pracownika i pracodawcy. Profil imigrantów jednoznacznie wskazuje na osoby znajdujące się w wieku produkcyjnym, nieposiadające dzieci, z wyraźnie sprecyzowanym miejscem docelowym naszego województwa, czyli Gdańskiem. Dominacja tego miasto może mieć ścisły związek z uruchomionym w 2018 roku bezpośrednim połączeniu lotniczym Gdańska z Lwowem. Ankiety wyraźnie wskazały na socjalne potrzeby pracowników z Ukrainy, którzy liczą na dodatkowe wsparcie przyszłych pracodawców, którzy poza propozycją stanowiska pracy mogliby zaoferować świadczenie uzupełniające w postaci mieszkania. Ankietowani deklarowali również chęć podjęcia zatrudnienia na stanowiskach wymagających niższych kompetencji, jak i sektorach odbiegających od ich wykształcenia czy predyspozycji.
P O B I E R Z P R E Z E N T A C J Ę
„PRACODAWCÓW POMORZA ”
Według przedsiębiorców na pomorskim rynku pracy brakuje pracowników zarówno niewykwalifikowanych, jak i wykwalifikowanych. Zwrócili również uwagę na liczne przeszkody związane z zatrudnianiem. Główna obawa to niepewność to niestabilność zatrudnienia ze względu na wysoką częstotliwość zmiany pracodawcy, co jest bardzo dużym utrudnieniem dla przedsiębiorców przy realizacji zamówień. Przedsiębiorcy sygnalizują, że na największe braki kadrowe cierpi branża budowlana. Nieco mniejsza grupa respondentów poszukuje pracowników wykwalifikowanych, co lekko odbiega od profilu potencjalnego pracownika, gdzie większość deklaruje podjęcie pracy bez kwalifikacji. Najchętniej proponowany przez przedsiębiorców okres zatrudnienia to od 6 do 18 miesięcy, co oznacza, iż zależy przedsiębiorcom na budowaniu długofalowej współpracy. Pomorski biznes deklaruje bardzo duże zapotrzebowanie na pracowników z Ukrainy. Z firm biorących udział w badaniu najliczniejszą grupę stanowili pracodawcy z sektora prywatnego reprezentujący różne gałęzie działalności gospodarczej: od budowlanej, produkcyjnej do usługowej oraz szkoleniowej.
Jak środowisko pracy kształtowane przez pracodawcę realizującego biznes osadzony w naszym województwie reaguje na wyzwania związane z różnicami kulturowych i misję integracji kadr zewnętrznych? Gdański Urząd Pracy w 2018 roku ogłosił Konkurs na „Pracodawcę Przyjaznego Cudzoziemcom” pod patronatem naszej organizacji. Zwycięzcy zostali oficjalnie przestawieni i nagrodzeni podczas tegorocznej Gali Evening „Pracodawców Pomorza” zrealizowanej 1 marca w gdańskim Amber-Expo. Wśród laureatów znalazła się m.in. firma produkcyjna Kemira Gdańsk Sp. z o.o., będąca oddziałem lokalnym fińskiej korporacji z branży chemicznej działającej w ponad 40 krajach. W 2013 roku w Olivia Business Centre otwarto centrum biznesowe firmy, wspierające procesy na obszarze EMEA (Europa, Bliski Wschód, Afryka). Owe centrum tworzy 250 pracowników reprezentujących 14 narodowości. O wyzwaniu wielokulturowości opowiedziała podczas konferencji Marta Siudak, HR Generalist firmy:
– Jeśli chcemy pozyskać pracownika z zagranicy, poza stworzeniem odpowiedniego wakatu musimy zrobić wszystko, żeby pracownik czuł się włączony do nowego środowiska, nie odczuwał negatywnych aspektów swojej odrębności. W zależności od potrzeb obszaru EMEA zatrudniamy osoby dwujęzyczne, co tworzy kolejne wyzwania komunikacyjne. Jeśli zajdzie taka potrzeba, realizujemy po swojej stronie wszystkie procedury legalizujące pracę i pobyt. Cała komunikacja korporacyjna jest prowadzona w języku angielskim, w tym procedury rejestracyjne, cały pakiet szkoleń dla kandydatów, w tym pakiety informacyjne wspierające osoby w życiu codziennym w nowym mieście, środowisku.
Wyróżnienie „Pracodawcy Przyjaznego Cudzoziemcom” uzyskała natomiast firma Gremi Personal Sp. z o.o. działająca w oparciu o 3 spółki odpowiadające za obsługę poszczególnych regionów Polski. 10 lat doświadczenia przekłada się na szczególne zdolności w zakresie efektywnych działań sieci zatrudnienia w Polsce i agencji partnerskich na terenie całej Ukrainy. Jak podaje firma, średnia dzienna rekrutacja to 30 osób. Na naszym spotkaniu była obecna Wiceprezes Zarządu Gremi Personal Sp. z o.o. Karolina Bogdevic:
– Zapewniamy pracownikom miejsca zamieszkania, zwracając szczególna uwagę na ich jakość i dogodność lokalizacyjną względem miejsca zatrudnienia. Zabiegając o dobre samopoczucie w zakładzie pracy rozmawiamy i instruujemy pracodawców. Istotne jest, żeby pracownik w stu procentach znał swoje prawa i obowiązki. Obcokrajowcy stanowią 80% składu osobowego naszych biur na terenie Polski. Ważna jest dla nas integracja społeczna poprzez wspólne uczestnictwo w wyjazdach integracyjnych, firmowych, tak żeby na każdym etapie pobytu w Polsce obcokrajowcy czuli pełne wsparcie. Prowadzimy dedykowaną pracownikom infolinię, pomoc w postaci dwujęzycznego koordynatora, usługę tłumaczenia dokumentacji, badań i szkoleń.
Marka obuwnicza Badura od 37 dostarcza produkty na rynek polski i zagranicznych. W tej chwili firma zatrudnia 300 osób przy linii produkcyjnej. Jak mówił Tomasz Matonóg, Dyrektor E-commerce, w przypadku branży produkcyjno-obuwniczej przysposobienie nowego pracownika do zawodu zajmuje od kilku miesięcy do roku. Firma ulokowana w Wadowicach, w ocenie Tomasza Matonóga, działa w specyficznym zagłębiu obuwniczym. W rejonie funkcjonuje zaledwie jedna szkoła zawodowa oferująca zawód szewca. Czynniki, takie jak m.in. rosnąca konkurencja, wzrost konkurencyjności, wymóg większej elastyczności produktowej z uwagi na sezonowość produkcji, wskazywały na konieczność szukania kadr znacznie dalej, niż w sąsiednim województwie – poza granicami kraju:
– Większość ograniczeń firmy bazowała na kapitale ludzkim. W 2017 roku Badura rozpoczęła projekt rekrutacji w Dhace, stolicy Bangladeszu. Proces rekrutacji przeprowadziliśmy za pośrednictwem wykwalifikowanego personelu produkcyjnego. Zakładaliśmy sprowadzenie 50 pracowników wykwalifikowanych na 2-letni kontrakt. Partner lokalny przygotował zakład produkcyjny zgodny z przyjętą specyfikacją w Bangladeszu i 400 wstępnych kandydatów, co przełożyło się na 100 godzin rekrutacji. Kolejnym etapem było uzyskanie pozwolenia na pracę i uzyskanie wizy. Pracownicy z Bangladeszu nie są kulturowo przyzwyczajeni do pracy w zakładach zarządzanych przez kobiety. Te warunki doprecyzowaliśmy i przedstawiliśmy już na samym początku procesu rekrutacyjnego. Cechą charakterystyczną kadry z Bangladeszu jest entuzjazm, chęć do nauki i szybkie postępy. Znaczna ich część po 2 latach umiała sprawnie komunikować się w języku polskim.
– Najnowsze prognozy demograficzne wskazują, że do 2030 roku Gdańsk zyska 9 tysięcy mieszkańców. Gdynia i Sopot nie będą mogły pochwalić się takim trendem, bowiem tam mieszkańców będzie ubywać. Niż demograficzny dotyczy właściwie całego kraju. Rośnie liczba osób w wieku poprodukcyjnym. Saldo osób w wieku przedprodukcyjnym jest również minusowe. Szacuje się, że projekty realizowane z wykorzystaniem funduszy unijnych wpłynęły na zwiększenie populacji osób pracujących w województwie pomorskim o około 50 tysięcy osób – takie dane przedstawił natomiast Cezary Maciołek, Wiceprezes Grupy Progres. Sp. z . o.o., traktując je jako rozsądny argument w kontekście wartości napływu imigrantów zarobkowych. Statystyki przejrzyście wykazują tendencję rozwojową w tym zakresie, gdyż wzrasta rola agencji pracy tymczasowej. W okresie 2013-2018 nastąpił wzrost rekrutacyjny na poziomie 40% (2013 – 21,232 osoby, 2018 – 45,812 osób). Znaczna część ofert agencyjnych wpisuje się w sektor zawodów deficytowych.
Działalność i inicjatywność Gdańskiego Urzędu Pracy, a zwłaszcza Referatu ds. Zatrudnienia Cudzoziemców, w aspekcie oferowania pobytu i pracy dla cudzoziemców szukających nowego domu w Gdańsku, jest z pewnością na wagę złota. Reprezentująca Referat Sylwia Dymnicka-Iwaniuk przedstawiła zestawienie wydanych oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcowi za lata 2014-2018, informując przy tym, że każdego roku dopuszczanych do rynku pracy zostaje ponad 70 tysięcy cudzoziemców. Do tego dochodzą zezwolenia na pracę sezonową, pomoc przy organizacji noclegu, kontakt ze specjalistami, pozyskiwanie ofert dedykowanych obcokrajowcom, a wszystko to przy zachowaniu odpowiednich standardów w komunikacji wielojęzycznej. Pracownicy referatu porozumiewają się z klientami w języku polskim, angielskim, ukraińskim, rosyjskim.
Cudzoziemcy mają swoje dedykowane przestrzenie informacyjne podczas wydarzeń organizowanych przez GUP, takich jak np. Metropolitalne Targi Pracy Pomorza, na które zapraszani są i służą wsparciem specjaliści z Państwowej Inspekcji Pracy, Straży Granicznej, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Centrum Wsparcia Imigrantów i Imigrantek, Gdańskiego Centrum Świadczeń. Gdański Urząd Pracy opracował właśnie drukowany katalog przywitalny dla cudzoziemców, który ma być gotowy do dystrybucji na przełomie czerwca i lipca tego roku. Pojawi się w nakładzie 500 egzemplarzy, w tym 400 w języku ukraińskim, a 100 po polsku. Będzie on konsekwentnie aktualizowany.
– Od 1 sierpnia 2018 roku mam przyjemność prowadzić Punkt Pomocy Cudzoziemcom Gdańskiego Urzędu Pracy, będący pierwszym punktem pomocowym. Działamy w oparciu o bazę zaufanych pracodawców. Podpisaliśmy ze strategicznymi stowarzyszeniami gromadzącymi cudzoziemców. Informujemy o ofertach kursów językowych, usługach służby zdrowia, metodach szukania noclegów, korzystania z transportu miejskiego, pomoc w doborze szkoły, odnowieniu zaginionych dokumentów. Punkt ma pomóc odnaleźć się w nowej rzeczywistości – informował Piotr Walukiewicz, doradca Punktu Pomocy Cudzoziemcom.
D E B A T A
Jak wykorzystać potencjał migracji zarobkowych?
(uczestnicy, od lewej:)
Ireneusz Osiński, Pełnomocnik ds. Relacji Biznesowych „Pracodawców Pomorza”
Tomasz Matonóg, Dyrektor E-commerce w BADURA S.A.
Marta Siudak, HR Generalist w Kemira Gdańsk Sp. z o.o.
Roland Budnik, Dyrektor Gdańskiego Urzędu Pracy
Karolina Bogdevic, Wiceprezes Zarządu Gremi Personal Sp. z o.o.
Cezary Maciołek, Wiceprezes Grupy Progres Sp. z o.o.
Liliia Antoniuk, Rada Imigrantów i Imigrantek przy Prezydencie Miasta Gdańska
Wojciech Tyborowski, Dyrektor Invest in Pomerania