W Centrum Konferencyjnym Muzeum II Wojny Światowej odbyło się 10 marca Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego, poświęcone  wymianie poglądów dotyczących nowoczesnych technologii w gospodarce morskiej. Wręczono też nagrody podmiotom wyróżniającym się nowatorskimi procedurami i systemami bezpieczeństwa. 

Podczas Forum  omówiono sposoby zabezpieczenia obiektów gospodarki morskiej przed zjawiskami krytycznymi. Zaakcentował to zaraz na początku prezes Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Przemysław Sztandera:

– Podczas tego wydarzenia omówimy różnego rodzaju zagrożenia związane z bezpieczeństwem przemysłu morskiego, co jest o tyle istotne, że wchodzimy w falę realizacji, choćby w przypadku morskich farm wiatrowych. Pytanie: „Jak się zabezpieczyć”? może dotyczyć zarówno pożaru, jak i awarii transformatora. Naprawa trwa około roku, czyli przez rok nie byłoby dostawy prądu z morskich farm wiatrowych. Ryzyko z tym związane jest duże, bo wszystkie urządzenia sterowane są numerycznie.

Forum podzielono na trzy bloki tematyczne. Pierwszy miał tytuł: „Bezpieczeństwo morskich farm wiatrowych – monitorowanie zagrożeń”

Pierwszy z referentów – Tomasz Barszcz z Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie, przedstawił zarówno zalety jak wady pozyskiwania energii z farm wiatrowych na morzu. Główną zaletą jest, że jest to energia bezpłatna, wyzwaniem utrzymanie stałego ruchu. Nie chodzi tylko o ogólnie znany fakt, że to niestabilne źródło, ale także o uwarunkowania techniczne. Trzeba pamiętać, że urządzenia pracują w bardzo trudnych i zmiennych warunkach pogodowych:

– Mamy ryzyka techniczne, czyli urządzenia mogą po prostu się zepsuć. Są też ryzyka organizacyjne: żebyśmy byli w stanie to zbudować, musimy mieć zapewnione porty i jednostki pływające. Kolejna kwestia to ryzyka materiałowe i ludzkie: musimy wykształcić co najmniej kilka tysięcy ludzi tylko w Polsce, żebyśmy byli w stanie obsługiwać tę nową gałąź przemysłu – informował Tomasz Barszcz.

Jak skutecznie się przed kłopotami z techniką zabezpieczyć instruował Michael T. Jobczyk, Explosion & Process Safety Manager, CORONA Serwis Sp. z o.o. s.k. przedstawiając prezentacje pt. ”Wybuch i pożar morskiej stacji transformatorowej poważnym zagrożeniem ekonomicznym i ekologicznym”. Dowiedzieliśmy się, że najważniejszym punktem układu jest transformator. Jego uszkodzenie, szczególnie jeśli zdarzy się w jesienno-zimowej porze roku, to wyłączenie całego urządzenia na kilka miesięcy, ponieważ naprawa transformatora w trudnych warunkach pogodowych jest zbyt niebezpieczne dla pracowników. Na szczęście transformator nie psuje się nagle, ale w procesie dłuższym, kiedy rozsądnie byłoby interweniować zamiast czekać aż urządzenie kompletnie „wysiądzie” i nastąpi wybuch. Referent wytłumaczył też jak działa windprotector, czyli transformator stworzony specjalnie dla potrzeb branży offshore, czyli dla platform wiertniczych gazowych lub naftowych usytuowanych na morzu.

Zagrożenia dla ekosystemu Morza Bałtyckiego związane z zatopioną amunicją

– to temat, który przygotowali Dr Michał Czub z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego i prof. Jacek Bełdowski z Instytutu Oceanologii Polskiej Akademii Nauk.

 W morzach, w wyniku II wojny światowej, została zatopiona broń chemiczna i konwencjonalna. Ta druga zalega głownie w strefie przybrzeżnej i stwarza tylko zagrożenia mechaniczne a przyroda już sobie ją zagospodarowała. Groźniejsza jest natomiast broń chemiczna, zalegająca w głębiach morskich – na Bałtyku w Głębi Bornholmskiej i Głębi Gdańskiej. Usłyszeliśmy też jakie badania wpływu tych wojennych pozostałości na ekosystemy zostały zbadane przez naukowców.

– Interesujemy się także wrakami: badamy potencjalne efekty środowiskowe, ich oddziaływanie na ekosystem Morza Bałtyckiego, nie zapominamy też o potencjalnym zagrożeniu dla ludzkich użytkowników morza, czyli turystów, rybaków i ludzi zaangażowanych w prace offshore – uzupełnił referent.

Podczas przerwy w Forum odbyła się Aukcja na rzecz akcji Caritas Archidiecezji Gdańskiej „Pomoc dla Ukrainy”. O dziełach na sprzedaż mówili Jaśmina Zwierz – menedżerka projektów w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej oraz ks. Janusz Steć – dyrektor CARITAS Archidiecezji Gdańskiej. Licytowano: kompozycje malarską Wiktora Kowalskiego, lampę ręcznie wykonaną przez podopiecznych Środowiskowego Domu Samopomocy Caritas w Krzywym Kole, wazon ręcznie wykonany przez podopiecznych Środowiskowego Domu Samopomocy Caritas w Krzywym Kole, kartki sędziowskie z autografami Michała Listkiewicza. Dochód, w wysokości 4200 złotych, zostanie przeznaczony na pomoc uchodźcom.

Drugi blok Forum obejmował zagadnienia dotyczące energii wodorowej.

Zagadnienie: „Potencjał wodoru i jego bezpieczne wykorzystanie w przemyśle morskim” przedstawił mgr inż. Rafał Frączek, Prezes Zarządu, Eko-Konsult Sp. z o.o., Grupa Technologiczna ASE. Zwrócił on uwagę, że wykorzystanie tej energii w przemyśle morskim, (co z pewnością szybko nastąpi), stworzy tez konieczność dostosowania się portów do obsługi tych statków. Będzie to budowanie lokalnych hubów wodorowych, obejmujących produkcję i magazynowanie wodoru a także tworzenie niezbędnej infrastruktury do obsługi takich jednostek. Jeśli chodzi o jednostki pływające, na świecie są już takie na paliwa alternatywne – LNG, amoniak .Pływają pierwsze jednostki napędzane paliwem wodorowym, na razie jacht i prom norweski, Dania przygotowuje się do uruchomienia podobnego promu z Kopenhagi. Proces wykorzystania wodoru jako paliwa będzie postępował, a wtedy statki popłyną do tych portów, które będą w stanie je obsłużyć.

Technologie akumulatorów litowo-jonowych, które są szansą na stabilizację europejskich sieci energetycznych omówił Robert Chryc-Gawrychowski, prezes, Northvolt Poland Sp. z o. o.. Przypomniał też, że jego firma buduje aktualnie fabrykę (największą w Europie) baterii w Porcie Gdańsk.

Temat: Bezpieczeństwo rozwiązań technologicznych dla rozwoju elektromobilności” przedstawił mgr inż. poż. Szymon Kokot, Fundacja cfbt.pl, Program Certyfikacji Bezpieczeństwa OZE i Nowych Technologii (CBOiNT). Położył nacisk na metody gaszenia nietypowych ładunków i obiektów, jeśli wybuchłby tam pożar.

Odbyło się też wręczenie nagród – statuetek w konkursie „Lider Bezpieczeństwa w Przemyśle Morskim”.

W czwartej edycji Forum organizatorzy, Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna, PZU S.A., TUW PZUW oraz PZU LAB, postanowili wyróżnić  podmioty otwarte na wymianę doświadczeń i przede wszystkim szerzące wiedzę na temat innowacji w służbie minimalizacji ryzyka w przemyśle morskim.

• Liderem przemysłu została Gdańska Stocznia Remontowa SA z grupy kapitałowej Remontowa Holding.

Nagrodę odebrał Krzysztof Filip – kierownik działu BHP, pełnomocnik zarządu Gdańskiej Stoczni Remontowa SA. Stocznia została doceniona „za wdrożenie rozwiązań mających na celu bezpieczne prowadzenie biznesu ze szczególnym uwzględnieniem aspektów środowiskowych oraz społecznych”. Jednym z przykładów takich działań są np. promy pasażersko-samochodowe klasy „Salish” napędzane skroplonym gazem ziemnym, który jest paliwem znacznie czystszym niż olej napędowy – w znacznej mierze redukuje emisje CO2 i niemal całkowicie eliminuje emisje tlenków siarki oraz tlenków azotu.

• Liderem bezpieczeństwa w przemyśle morskim w kategorii Lider Zielonych Innowacji został Klaster Technologii Wodorowych, którego koordynatorem jest Jarosław Filipczak – prezes Regionalnej Izby Gospodarczej Pomorza. On też odebrał nagrodę.
• w kategorii Lider Zielonej Transformacji wyróżniono Energa OZE, Energa OZE, spółka z Grupy ORLEN, podczas Forum Bezpieczeństwa Przemysłu Morskiego w Gdańsku odebrała statuetkę Lidera Bezpieczeństwa w kategorii „Lider Przemysłu”. Nagroda została przyznana za budowę i eksploatację elektrochemicznego (bateryjnego) magazynu energii (BME) przy farmie wiatrowej Bystra. Liderami Bezpieczeństwa zostają firmy, które szczególny nacisk kładą na rozwój i bezpieczeństwo technologiczne.

Nagrodę w imieniu spółki odebrał Ireneusz Rogala, członek Międzynarodowego Komitetu Sterującego projektu budowy magazynu.

Zrealizowany w ramach współpracy podmiotów z Polski i Japonii BME o mocy 6MW i pojemności 27,3 MWh to obecnie największy i najnowocześniejszy bateryjny magazyn energii w Polsce. Zlokalizowany został w bezpośrednim sąsiedztwie farmy wiatrowej Bystra pod Gdańskiem. Energa OZE była bezpośrednio odpowiedzialna za proces inwestycyjny, a obecnie prowadzi eksploatację magazynu.

• Zaś w kategorii Lider Wiedzy i Innowacji nagrodę przyznano Bałtyckiemu Klastrowi Morskiemu i Kosmicznemu. Nagrodę wręczył Maciej Kazienko, wiceprezes Pomorskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Nagrodę w imieniu członków Klastra odebrał Marek Grzybowski, prezes zarządu Klastra.

Bałtycki Klaster Morski i Kosmiczny (znany na rynku międzynarodowym jako Baltic Sea & Space Cluster – BSSC) otrzymał nagrodę za aktywność członków klastra we wdrażaniu innowacji zapewniających bezpieczeństwo w portach i stoczniach, na statkach i w transporcie morskim, na jednostkach serwisowych i instalacjach offshore.

Osiągnięcia Klastra są wynikiem działań podejmowanych przez jego członków i partnerów, którzy ponad 30 lat temu podjęli inicjatywę powołania klastra morskiego w Polsce. W okresie transformacji gospodarczej Klaster integrował działania wiodących przedsiębiorstw morskich z innowacyjnymi przedsięwzięciami i nowymi rynkami.

Anna Kłos