Pierwsze posiedzenie Rady Dialogu Społecznego odbyło się z udziałem Premier Beaty Szydło oraz Marszałków Sejmu i Senatu. W pierwszej części Goście oraz wiceprzewodniczący organizacji reprezentowanych w RDS zabrali głos. Znamienne i ważne, że Pani Premier potwierdziła za Prezydent H. Bochniarz, że Rada Dialogu Społecznego i w ogóle dialog społeczny to wspólna odpowiedzialność rządu, związków i pracodawców. Warto, aby nasi przedstawiciele w Wojewódzkich radach Dialogu Społecznego nawiązywali do tych słów i je nieustannie powtarzali. To może wzbudzić pewną mobilizację po stronie wojewodów, marszałków i związkowców.

Bilans startu RDS jest dobry dla Konfederacji Lewiatan. Zgodnie z przewidywaniami jest RDS miejscem, dzięki któremu mamy przełożenia na kluczowe resorty. Zwłaszcza, że Pani Premier deklaruje, że wszystkie projekty będą konsultowane z RDS.  Przebieg posiedzenia pokazał, że może być to ciało zdolne do podejmowania kluczowych kwestii gospodarczych i społecznych, ale widzę dużo trudności z wypracowywaniem rozwiązań.  Zagrożeniem jest duża mobilizacja związków zawodowych, zwłaszcza Solidarności w sprawach ogólnie mówiąc  pracowniczych i wyraźne zainteresowanie rządu tą agendą. Zatem kolejne prace RDS wymagają większej koordynacji i mobilizacji po stronie pracodawców. Warto tez nawiązać do deklaracji Piotra Dudy Przewodniczącego RDS, że RDS dążył będzie do podejmowania współpracy partnerów społecznych w sprawie bieżącej agendy poszczególnych resortów. Oznacza to szanse na takie resortowe spotkania w sprawach, które pojawia się na agendzie. Pierwszą taką deklarację na posiedzeniu złożyła Minister Edukacji.

Już dziś na agendzie RDS jest kwestia leków oraz rozporządzenia w sprawie podwyżek dla pielęgniarek, to ostatnie budzi kontrowersje pomiędzy organizacjami związkowymi oraz wątpliwości konstytucyjne. Minister Zdrowia zwraca uwagę na wysokie koszty tych regulacji i potrzebę innego sposobu realizacji porozumienia z końca poprzedniej kadencji. Z kolei w Sejmie procedowana jest ustawa o obniżeniu wieku emerytalnego, na temat której warto zainicjować dyskusję w RDS, testując skłonność rządu i związkowców do poszukiwania kompresów.

Na razie bilans jest korzystny. Pracodawcy prowadzą zespół prawa pracy, polityki gospodarczej i ubezpieczeń społecznych oraz dialogu społecznego. Ważna będzie aktywność pierwszych trzech zespołów, które powinny przygotować przemyślaną agendę. Dzięki aktywności Lewiatana mamy pierwszy zespół doraźny ds. zamówień publicznych. Na posiedzeniu mowa też była o projekcie ustawy  o wolności gospodarczej. Planowane spotkanie z Premierem Morawieckim należy wykorzystać do potwierdzenia współpracy w tych dwóch kwestiach (zamówienia publiczne i wolność gospodarcza) oraz uzgodnienia spotkania w dwóch kwestiach branżowych tj. podatku bankowego i podatku od sklepów wielkopowierzchniowych. Warto też identyfikować kwestie, w których moglibyśmy na forum RDS wesprzeć premiera Morawieckiego, co dałoby mam szanse na pewną równowagę sił w relacjach ze związkami zawodowymi.

Prawdziwym zagrożeniem są dziś trzy  obszary – prawa pracy,  wynagrodzeń i świadczeń socjalnych oraz ubezpieczeń społecznych.  We wszystkich trzech obszarach potrzebna jest szczególna mobilizacja po stronie pracodawców i koordynacja działań.

W obszarze prawa pracy rząd już zgłosił wniosek o kontynuację prac nad pracą tymczasową. Warto, aby wraz z pierwszym posiedzeniem zebrać od pracodawców, ale i związków inne postulaty. Lewiatan powinien wystąpić, najlepiej w sojuszu z innymi pracodawcami z własnymi projektami 1) umowy jednolitej, 2) zmian w reprezentatywności związków zawodowych i sporów zbiorowych 3) wypracowania zmian w zasadach funkcjonowania PIP  oraz 4) ustanowienia nadzoru partnerów nad FP i FGŚP oraz rezygnacji z finansowania z FP innych wydatków (staże dla  lekarzy i pielęgniarek), Warto też zająć twarde stanowisko w sprawie Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Pracy, tak aby w jej skład weszli też przedstawiciele RDS.

W obszarze wynagrodzeń i świadczeń socjalnych, kluczowe będą prace nad nowym mechanizmem wzrostu minimalnego wynagrodzenia do 50% przeciętnego oraz tzw. stawka godzinowa. Także w tym zespole konsultowany będzie kluczowy projekt rządu – 500 zł na dziecko.

W zespole ubezpieczeń społecznych powinna odbyć się dyskusja nad procedowanym w Sejmie (po I czytaniu) projektem obniżenia wieku emerytalnego i próba wypracowania kompromisu, powinna tez być podjęta dyskusja systemowa nad systemem emerytalnym i jego przyszłością oraz sposobami wspierania rozwoju II i III filara ubezpieczeń.

Praktycznie w II połowie stycznia ruszą prace zespołów problemowych, a kolejne posiedzenie plenarne planowane jest na luty 2016 roku. Z pierwszego

Wnioski dla WRDS i rekomendacje:

– wyraźnie widać, że strona związkowa czuje się wzmocniona agendą rządu i działania ich będą koncentrować się na kwestiach pracowniczych i socjalnych,

– warto pamiętać, że w kontekście przyjętej agendy kluczowe będą tematy związane ze stawka godzina 12 zł, które ze wstępnych informacji odnosić się będzie do umów zleceń, warto poznać szczegóły tego rozwiązania i już dziś budować ekspertyzę i zbierać informacje jakie efekty dla rynku pracy mogą mieć te rozwiązania,

– wiemy już, że Minister Edukacji Narodowej jest zainteresowana współpracą w obszarze kształcenia zawodowego, zatem ten temat proponuje eksponować w ramach WRDS, warto też w tej sprawie zbudować wspólny front współpracy RDS i WRDS-ów. Może to być temat kluczowy w kontekście rozwoju szkolnictwa zawodowego w systemie dualnym, zatem powinno być to jednym z pierwszych tematów podnoszonych na WRDS,

– problemem, jak wskazano są jest rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie podwyżek dla pielęgniarek, nad którym zapewne rozpoczną się ponownie rozmowy, puki co wiemy, że to rozporządzenie różni związkowców i jest wątpliwe konstytucyjnie,

– posiedzenie pokazało jak ważne jest dobre przygotowanie RDS pod katem organizacyjnym i formalnym, tj. regulaminu organizacyjnego i zespołów.

RDS na pierwszym posiedzeniu załatwiła sprawy formalne i jak wspominałem pewnie od połowy stycznia ruszą prace zespołów, wtedy trochę więcej informacji będę mógł przekazać w sprawie agendy. Może to się zbiegnie z planowanym przez nas terminem spotkania w ramach Rady Regionów. A póki co wszystkim wesołych świąt i czekam na info zwrotne o odbywanych posiedzeniach WRDS.

Prof. Jacek Męcina

Doradca Zarządu