W dniach 20-21 kwietnia, w udostępnionych na tę okazję przestrzeniach konferencyjnych gdańskiego Centrum Solidarności oraz AmberExpo, w pełnym przekroju zaprezentowano zależności występujące między kształtowaniem polskiej gospodarki, a umiejętnie prowadzoną polityką energetyczną. IV Ogólnopolski Szczyt Energetyczno-Gospodarczy Gdańsk 2016, w tym roku zrealizowany pod hasłem „Energetyka dla gospodarki, gospodarka dla energetyki”, przyciągnął całe grono specjalistów, wliczając przedstawicieli ważnych instytucji, ekonomistów i polityków. Te dwa dni były możliwie najlepszą okazją do skumulowania wiedzy na temat umocowania krajowej gospodarki w ramach prawnych europejskich i światowych regulacji energetycznych, dywersyfikacji kierunków pozyskiwania energii, a także ze wszech miar pożądanych innowacji dla przemysłu. Organizatorem wydarzenia było Europejskie Centrum Biznesu, przy współpracy i pod patronatem honorowym Marszałka Województwa Pomorskiego oraz Prezydenta Miasta Gdańska.
Rozpisane na ten czas sesje plenarne, debaty i loże eksperckie poprzedziły dwie wycieczki studialne, które pierwszego dnia Szczytu wprowadziły jego uczestników na teren terminalu kontenerowego DCT i na ścieżkę Pomorskiej Kolei Metropolitalnej.
W wypadku tak kompleksowo rozpisanej agendy IV Ogólnopolskiego Szczytu Energetyczno-Gospodarczego Gdańsk 2016, konieczne jest ustalenie klarownego punktu odniesienia. I tutaj z pomocą przyszła tematyka panelu pn. „Status inwestycji infrastrukturalnych, energetycznych i pochodnych (z)realizowanych przez samorządy do 2016 roku”, zrealizowanego drugiego dnia. To, w jaki sposób działania samorządów i środowiska biznesowego rezonują z nadrzędnie ustaloną polityką energetyczną i infrastrukturalną, starał się wykazać Zbigniew Canowiecki, Prezes „Pracodawców Pomorza”, zapraszając do rozmowy przedstawicieli samorządów i przedsiębiorców województwa pomorskiego. Na liście tematów pojawiły się również tzw. Inteligentne Miasta, a więc zbiór strategii realizowanych przy pomocy nowych technologii, mających na celu lepsze przystosowanie miast do intensyfikujących się procesów urbanizacyjnych w Europie i na świecie.
Goście panelu:
- Andrzej Bojanowski, Z-ca Prezydenta ds. Polityki Gospodarczej;
- Beata Maciejewska, Pełnomocnik ds. zrównoważonego rozwoju i zielonej modernizacji Miasta Słupska;
- Rafał Kosecki, Naczelnik Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Europejskich Starostwa Powiatowego w Starogardzie Gdańskim;
- Tomasz Balcerowski, Prezes firmy Ekoinbud Sp. z o.o.;
- Łukasz Pawłowski, Dyrektor ds. Rozwoju GPEC Sp. z o.o.;
- Sławomir Kiszkurno, Kierownik JRP, Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o. w Gdańsku;
- Anna Wiosna, Dyrektor ds. Rozwoju Biznesu HOCHTIEF Polska S.A.
Pełen zapis wideo z panelu „Status inwestycji infrastrukturalnych, energetycznych i pochodnych (z)realizowanych przez samorządy do 2016 roku” (21.04):
Zbigniew Canowiecki /źródło: Pracodawcy Pomorza
Jak wykazał na wstępie Zbigniew Canowiecki, województwo pomorskie będzie miało odpowiednie zaplecze do finansowania swoich celów. Właśnie stoi przed szansą na zagospodarowanie wyjątkowo dużej kwoty z funduszy unijnych. W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020, do wykorzystania jest – bagatela – 1,86 mld euro. Kolosalna przewaga tej kwoty nad wcześniejszą (926 mln w okresie 2007-2013) jest bezdyskusyjna. To największy w historii województwa program inwestycyjny, będący w dyspozycji władz regionu. 35% budżetu dla województwa, na rok 2016, przeznaczono na inwestycje, z czego dominującym obszarem będą transport i łączność.
Duży potencjał drzemie (w ujęciu ogólnopolskim) w programie „Infrastruktura i Środowisko”, który w latach 2014-2020 przemieści 2,3 mld euro na transport miejski; 120 mln euro na inteligentne systemy transportowe; 300 mln euro na inwestycje wspierające wytwarzanie i dystrybucję energii pochodzącej z odnawialnych źródeł oraz 150 mln euro na promocję efektywności energetycznej.
Inteligentne Miasta to temat jak najbardziej aktualny. Globalna wartość rynku dla inteligentnych miasta ma do 2020 roku wynieść około 1,5 bln dolarów. Już 55% ludności świata mieszka w miastach. Do 2050 roku ten odsetek ma się zwiększyć o kolejnych 15%. Miasta to wprawdzie jedynie 3% powierzchni Ziemi, lecz ich potencjał emisyjny gazów cieplarnianych jest zatrważający: odpowiadają za 75% światowej emisji. Według prognoz, polskie miasta zainwestują do 2035 roku 737 mld złotych w infrastrukturę mieszkaniową.
– Inteligentne miasta to wielka szansa dla lokalnych firm specjalizujących się w nowoczesnych technologiach. Chodzi o inteligentne systemy transportowe, modernizację miejskiego oświetlenia, budowę energooszczędnych obiektów publicznych, inteligentne sieci elektroenergetyczne. Szczególną uwagę w miastach musimy zwrócić na obiekty kubaturowe. Zwiększenie oszczędności energetycznej staje się dla nas wielkim wyzwaniem – wyliczał palące potrzeby miast przyszłości Zbigniew Canowiecki, nawiązując jednocześnie do strategii wspomagających ze strony państwa, którego dowodem ma być „Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE”, realizowany z inicjatywy Ministerstwa Energii, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
PERSPEKTYWA MIEJSKA, PERSPEKTYWA SAMORZĄDOWA
Andrzej Bojanowski /źródło: Pracodawcy Pomorza
– Nie było łatwo zdefiniować roli gminy w obszarze bezpieczeństwa energetycznego. Ustawa o samorządzie gminnym bardzo jasno wskazuje, że miasta i gminy odpowiadają za bezpieczeństwo energetyczne mieszkańców. Problem w tym, że w latach ’90 straciliśmy większą część narzędzi. 25 lat zabrało nam budowanie właściwych relacji z biznesem – tłumaczył Andrzej Bojanowski, nie przez przypadek nawiązując do relacji wiążących Gdańskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej z samorządem.
GPEC, Zakład Utylizacyjny w Gdańsku i Miasto Gdańska realizują właśnie projekt przyłączenia do miejskiej sieci ciepłowniczej zakładu termicznego przekształcania odpadów, który ma do 2020 roku powstać na Szadółkach. Cel jest jeden, cel jest precyzyjny: nowe, ekologiczne źródło ciepła i energii elektrycznej dla mieszkańców. Budowa zakładu przewidziana jest na lata 2018 – 2020. Terenem jest około trzy hektarowa działka, w pobliżu granicy administracyjnej Miasta Gdańska i Gminy Kolbudy. Koszt inwestycji to kwota w przedziale 400-500 mln złotych.
– Program ma poważnie wpłynąć na ustabilizowanie rynku produkcji ciepła, znacznie ograniczyć emisję dwutlenku węgla i pyłu PM 10. Takie projekty uczą budowania mostów, pewnych relacji miedzy przestrzenią biznesu i konsumenta – podkreślił Andrzej Bojanowski.
Drugą ważną inicjatywą, o której przypomniał Andrzej Bojanowski, były działania GPEC na Stogach i Przeróbce. Zlikwidowano kotłownię przy ul. Zawiślańskiej, ograniczając tym samym emisję bardzo szkodliwych pyłów. W tym samym czasie podłączono obie dzielnice do miejskiej sieci ciepłowniczej.
Beata Maciejewska /źródło: Pracodawcy Pomorza
O wypowiedź w temacie inwestycji w Słupsku została poproszona Beata Maciejewska, Pełnomocnik ds. zrównoważonego rozwoju i zielonej modernizacji Miasta Słupska, którego samorząd opublikował nie tak dawno Strategię Rozwoju Miasta Słupska 2016-2020. Jak można było się spodziewać, Beata Maciejewska rozpoczęła od największej zagwozdki inwestycyjnej miasta, czyli mocno kontrowersyjnego projektu parku wodnego Trzy Fale, którego wstrzymana realizacja odcisnęła piętno na zdolnościach finansowych miasta oraz przyszłych, potencjalnych perspektywach dotacyjnych z zewnątrz.
Miasto boryka się w problemami finansowymi, co przekłada się m.in. na brak możliwości wygenerowania wkładu własnego do projektów unijnych, w tym infrastrukturalnych. Powołany Miejski Obszar Funkcjonalny Słupska (jako forma partnerstwa z Powiatem Słupskim, Miastem Ustką, Gminą Ustka, Gminą Słupsk, Gminą Kobylnica i Gminą Dębica Kaszubska) – ma pomóc w lepszej organizacji działalności i wpłynąć na dodatkową punktację przy ocenach wniosków. – Na co dzień funkcjonuję w specyficznej przestrzeni. W mieście, które w perspektywie do roku 2030, ma się wyludnić o 20%. Jeśli chodzi o pomysły na rozwój miasta, to niewątpliwie słusznym kierunkiem jest inwestycja w zasoby edukacyjne i intelektualne. Byłoby wskazane, żeby Słupsk, przynajmniej w obrębie do 30 km wokół miasta, stał się małym centrum między Szczecinem a Gdańskiem. Chcemy zamawiać u siebie określone usługi związane z myślą innowacyjną i edukacyjną. Chcemy również, żeby nasze lokalne firmy mogły pozyskiwać odpowiednie środki unijne – wyliczała kolejno Beata Maciejewska.
Miasta chce dokonać termomodernizacji wszystkich budynków użyteczności publicznej do 2020 roku. Już teraz zajmuje się tą kwestią w poszczególnych szkołach. W planach znajduje się też dalszy zakup taboru publicznego. Warto tu zaznaczyć, że Słupsk może pochwalić się dostępem do najnowszych autobusów w Polsce.
– Zaznacza się tutaj pewien paradoks. Z jednej strony mamy bowiem dostęp do ogromnych funduszy na odnawialne źródła energii, z drugiej zaś prawodawstwo polskie, uniemożliwiające odsprzedawanie energii przez szkoły. Dostajemy więc dodatkowe punkty za plany termomodernizacji szkół, ale jeśli obiekt zainstaluje panele fotowoltaiczne, to zgodnie z obowiązującym prawem, w okresie letnim nie może ich odsprzedać. Machina unijnych środków pokazuje ogrom możliwości, ale one do nas nie docierają – zaznaczyła z nieukrywanym żalem Beata Maciejewska.
Rafał Kosecki /źródło: Pracodawcy Pomorza
Rafał Kosecki, Naczelnik Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Europejskich Starostwa Powiatowego w Starogardzie Gdańskim, wspomniał o projekcie realizowanym w oparciu o Regionalny Program Operacyjny, którego efektem ma być termomodernizacja 26 obiektów użyteczności publicznej. W przypadku Starogardu Gdańskiego, przykładem interwencji z poziomu samorządu jest ten dotyczący miasteczka Skórcz, cechującego się bardzo zanieczyszczonym powietrzem, będącego efektem niskiej emisji w postaci palenisk domowych (90% całej emisji). W miasteczku mieści się główna siedziba produkcyjna firmy Iglotex. Lokalna stacja LNG zaopatrująca zakład w ciepło zostanie w najbliższym czasie wyłączona z Grupy Kapitałowej Iglotex i stanie się osobnym podmiotem, z którym lokalne samorządy dokonają nowej inwestycji – przebudowy instalacji w wysokosprawną kogenerację. To nazwa procesu technologicznego polegającego na jednoczesnym wytwarzaniu energii elektrycznej i użytkowego ciepła w elektrociepłowni, przy stosunkowo małym zużyciu paliwa. – Projektem objęte zostanie 40% powierzchni miasteczka. Angażujemy do współpracy lokalne podmioty gospodarcze, przy wsparciu środków unijnych – wyjaśniał Rafał Kosecki.
NA STYKU SAMORZĄDU I BIZNESU
Tomasz Balcerowski /źródło: Pracodawcy Pomorza
– Mamy pojęcie głębokiej termomodernizacji. Dyrektywy unijne nakazują, żeby wszystkie już istnieją obiekty zostały zmodernizowane. Warto szukać technologii nowych, lepszych, ocierających się o odnawialne źródła energii lub technologie pasywne – tłumaczył Tomasz Balcerowski, Prezes firmy Ekoinbud Sp. z o.o. Powołał się na współpracę z firmą STEICO, która zaprojektowała żłobek w technologii modułowej, czyli budowanej szybko w technologii szkieletowej. Pracownicy Ekoinbud Sp. z o.o., korzystając z belek i płyt przygotowanych przez firmę partnerską, połączyli ze sobą ściany, uzupełnili oknami i drzwiami, dokładając izolację i okładziny. Obiekt, z perspektywy ekologii i energetyki, jest bardzo ciekawym przykładem. Materiały użyte do jego budowy są produktami pochodzenia naturalnego. Budynek zużywa zimą tylko 30% energii w porównaniu do obiektu wzniesionego tradycyjną metodą. Inwestycje i realizacje, w które angażuje się Ekoinbud Sp. z o.o., są bardzo często związane z budownictwem przyszłościowym, w którym główny nacisk kładzie się właśnie na kwestie energooszczędności. – Czasem lepiej wydać kilka złotówek więcej, żeby otrzymać budynek na najwyższym europejskim poziomie – Tomasz Balcerowski, dając do zrozumienia, że fabryki domów modułowych (pełna prefabrykacja ścian wraz z oknami, drzwiami, tynkami, instalacjami, kablami, itd. w fabryce i zwiezienie elementów na plac budowy) kryją w sobie niesamowity potencjał.
Łukasz Pawłowski /źródło: Pracodawcy Pomorza
Łukasz Pawłowski, Dyrektor ds. Rozwoju GPEC Sp. z o.o.; przedstawił główne potrzeby energetyczne, które firma zrealizowała, jest w trakcie realizacji, lub wkrótce się podejmie. I tak, nawiązał do poruszanej już kwestii likwidacji kotłowni „Zawiślańska” oraz przewidywanych przez firmę działań zmierzających do rozwoju sieci miejskiej w kierunku Matarni, a także na południe od Gdańska. – Rola samorządów w integracji przedsiębiorców jest w tym wypadku nieoceniona. Warto zauważyć, że wszystkie inwestycje są lub będą realizowane na obszarze miejskim i koordynacja działań samorządowo-biznesowych jest tutaj wymagana. Koszty inwestycyjne związane z budową źródeł OZE są z reguły wyższe niż źródeł tradycyjnych, ale w momencie sensownego zaplanowania lokalizacji tych źródeł, ograniczone zostają koszty dystrybucji, co wpływa na skuteczność realizowania takich instytucji – zaznaczył Łukasz Pawłowski.
Sławomir Kiszkurno /źródło: Pracodawcy Pomorza
– Warunki, jakie musi spełniać gospodarka odpadami w mieście, uwzględniając wytyczne i ograniczenia, które znajdują się w krajowym i wojewódzkim planie gospodarki odpadami, mają bardzo istotny wpływ na strumień odpadów w mieście – mówił podczas panelu Sławomir Kiszkurno, Kierownik JRP, Zakładu Utylizacyjnego Sp. z o.o. w Gdańsku. Odniósł się nabierającego kształtów projektu zakładu termicznego przekształcania odpadów, który, bez inicjatywy i determinacji Miasta Gdańska, mógł nigdy nie ujrzeć światła dziennego. Sławomir Kiszkurno nie ukrywał, że pełna partycypacja obszaru, czyli zaangażowanie wszystkich gmin z województwa w tym projekcie, to scenariusz idealny. Za niecały miesiąc okaże się, jaką powierzchnię województwa spalarnia tak naprawdę obejmie. Zaproszenie do składania ofert zaplanowano na czas po wakacjach, do końca roku wybrany zostanie wykonawca. W przyszłym roku stworzony zostanie projekt, kwestie finansowe mają zostać domknięte i rozpocznie się właściwa budowa. Zakład Utylizacyjny Sp. z o.o. w Gdańsku liczy na wsparcie unijne w wysokości 300 mln złotych. W Europie funkcjonuje blisko 400 takich obiektów.
Anna Wiosna /źródło: Pracodawcy Pomorza
Omawiany panel zamknęła prezentacją Anna Wiosna, Dyrektor ds. Rozwoju Biznesu HOCHTIEF Polska S.A. To spółka należąca do HOCHTIEF Solutions. Firma specjalizuje się w budownictwie obiektów kubaturowych i infrastrukturalnych. Wraz z HOCHTIEF PPP Solutions oferuje udział w realizacji projektów w modelu Partnerstwa Publiczno-Prywatnego (w oparciu o umowę długoterminową) w sektorze infrastruktury socjalnej na rynku polskim. Myśląc o inwestycjach podejmowanych przez firmę przez ostatnie kilka lat, nie sposób nie wspomnieć, iż konsorcjum firm HOCHTIEF Polska, HOCHTIEF Solutions i Warbud (lider) podpisało umowę na realizację Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, w której uwzględniono prace konstrukcyjne, fasadowe i wykończeniowe z wyłączeniem eksponatów i wyposażenia. – Jesteśmy obecni na wszystkich rynkach świata. W tym roku obchodzimy 20-lecie firmy – tak Anna Wiosna zarysowała znaczenie firmy, która również dołożyła przysłowiową cegiełkę do zrównoważonej strategii polskich miast. W Poznaniu, Sita Zielona Energia wybrała do budowy spalarni odpadów komunalnych konsorcjum Hochtief Polska, Hochtief Solutions i Hitachi Zosen Inova. Inwestycja jest warta 725 mln złotych. Anna Wiosna wysoko oceniła wartość dialogu konkurencyjnego, w przypadku którego dokładne opisanie przedmiotu zamówienia przez zamawiającego następuje dopiero po ukończeniu dialogu z wykonawcami.
Autor
Maciej Michniewski
m.michniewski@pracodawcypomorza.pl
