Wystawa pt. „Kurs na rozwój małych portów morskich” została otwarta  24 lipca 2023 roku na Wyspie Ołowianka w Gdańsku, niedaleko Polskiej Filharmonii Bałtyckiej. Ekspozycja powstała z inicjatywy Kaszubskiego Zespołu Parlamentarnego – poinformował senator Kazimierz Kleina:

• Zrodziła się tak na dobrą sprawę we Władysławowie, podczas wizyty mojej i pana senatora Sławomira Rybickiego w tym mieście, gdzie mówiliśmy o perspektywach właśnie portu we Władysławowie. Później podjęliśmy decyzję, że trzeba taką wystawę przygotować i naturalnym partnerem dla nas, oczywistym wręcz, był Związek Miast i Gmin Morskich. Partnerem wydarzenia jest też Związek Małych Portów Morskich oraz BALTEXPO – Międzynarodowe Targi Morskie i Konferencje. Wystawa będzie prezentowana plenerowo i bezpłatnie podczas całego Jarmarku Dominikańskiego, czyli do 13 sierpnia.

Wystawa najpierw prezentowana była w Senacie, a potem ruszyła w trasę objazdową po ośrodkach polskiego wybrzeża. Kolejnym przystankiem będzie Władysławowo. Jej pomysłodawcom i organizatorom chodzi o to, aby wielki potencjał, który drzemie w gminach morskich, pokazać. Małe porty mają dzisiaj nowe szanse. Stwarza je przede wszystkim offshore, czyli farmy wiatrowe na morzu. Dwa polskie porty na początek: Łeba i Ustka zostały wyznaczone jako główne porty offshorowe serwisowe, w przyszłości także Władysławowo, Darłowo i inne porty, wraz z rozwojem programu offshore, będą się rozwijały. Drugim czynnikiem stymulującym rozwój będzie zapowiadana budowa elektrowni jądrowej. 

Od lewej: kierownik kancelarii wójta Gminy Kosakowo Anna Chojnowska, posłanka Henryka Krzywonos-Strycharska, senator Kazimierz Kleina, senator Sławomir Rybicki, prezes zarządu Portu Morskiego Hel Joanna Maria Kosińska i Alan Aleksandrowicz, prezes zarządu Związku Miast i Gmin Morskich

O nowych perspektywach rozwoju gmin morskich, jak również o indywidualnych obecnych ich zapotrzebowaniach i zadaniach mówili podczas otwarcia wystawy:  senator Kazimierz Kleina; senator Sławomir Rybicki, posłanka Henryka Krzywonos-Strycharska, prezes zarządu Związku Miast i Gmin Morskich – Alan Aleksandrowicz, Joanna Maria Kosińska – prezes zarządu Portu Morskiego Hel; Anna Chojnowska – kierownik kancelarii wójta Gminy Kosakowo, Grzegorz Kuleta – dyrektor Biura Senatorskiego Senatora Sławomira Rybickiego

W imieniu zainteresowanych gmin głos zabrała Joanna Kosińska – prezes zarządu Portu Morskiego w Helu:

 – Reprezentuję organizację zrzeszającą od kilku lat 11 portów morskich – powiedziała  – Te 11 portów morskich to różny zestaw problemów, różna historia, różne zadania, różne oczekiwania, ale łączy nas jedno: łączy nas perspektywa rozwoju, łączy nas to, że jesteśmy ośrodkami rozwoju gospodarczego, w różnych branżach: turystycznej, przeładunkowej, obsługi rybołówstwa. To są mariny, które powstają – na przykład nowa marina w Pucku. W Helu cieszymy się z mariny w Pucku, bo infrastruktura, powstająca niedaleko spowoduje, że u nas ruch będzie się zwiększał. Liczymy na rozwój mariny w Helu, ale wiele z tych naszych portów liczy też na rozwój energetyki wiatrowej. Będą to porty instalacyjne, serwisowe, ale również miejsca, gdzie stacjonować będą statki obsługujące farmy wiatrowe. Mówi się, że do kilku statków z każdą farmą będzie związanych, więc Hel będzie również takim portem, w którym te statki będą mogły stacjonować.

Kilka lat temu powstał plan zagospodarowania przestrzennego polskich obszarów morskich. Przy okazji odsłonięcia wystawy na Ołowiance dyskutowano również o nim.

• Wydaje się, że ten plan jest dobrze przygotowany – stwierdził senator Kazimierz Kleina. – Jego przygotowanie w trwało wiele lat. Odbywały się dyskusje w samorządach, ale także z przedstawicielami różnorodnej administracji rządowej i to jest plan, który w pierwszej kolejności daje możliwości takiego rozwoju gospodarczego w polskim obszarze morskim.

Plan mówi o możliwościach zagospodarowania tych terenów – informował dalej  senator K. Kleina.  W zasadzie dzięki temu można było uruchomić program rozwoju morskich farm wiatrowych. Plany, dotyczące rozwoju poszczególnych portów, w interesujący sposób przedstawiają możliwości ich zagospodarowania Na przykład miasto Kołobrzeg przygotowało program budowy nowego portu, który mógłby być istotnym portem – nie dużym oczywiście, takim jak Gdańsk czy Gdynia, ale istotnym portem towarowym, przeładunkowym w środkowej części naszego Bałtyku.10 lat temu została przygotowana koncepcja portu schronienia na Bałtyku – taką funkcję miał spełniać port w Ustce. Ten program jest przygotowany, nie jest może jeszcze realizowany, ale wydaje się, że te możliwości są. Trzeba także powiedzieć o jeszcze jednym takim elemencie, na który niewiele osób zwraca uwagę, że jeżeli dojdzie do budowy elektrowni jądrowej w Słajszewie, Kopalinie, na ternie gminy Choczewo, to przewiduje się tam także budowę kilometrowej długości pirsu, czyli dużego miejsca przeładunkowego, który pewnie nie będzie później rozebrany, a więc może się tak stać, że tam pojawi się jakiś rodzaj portu, który będzie miał istotne znaczenie na Bałtyku.

Co z portem instalacyjnym dla offshore?

Najpierw jako port instalacyjny dla offshore była wyznaczona Gdynia, i to zostało zawarte w Krajowym Programie Odbudowy. W międzyczasie przeniesiono go do Gdańska, a z Gdańska do Świnoujścia i w zasadzie żadna z tych inwestycji nie jest przygotowywana.  Wobec tego pojawiły się głosy, że tym portem dla offshore zostanie port Ronne na Bornholmie, co byłoby wielką stratą dla naszych portów.                                                                               

• Polityka morska, gospodarka morska, każde strategiczne planowanie powinny uwzględniać długofalową politykę państwa, która obejmuje bardzo różne obszary – dodał senator Sławomir Rybicki. Przykładem rozchwiania planowania jest port w Gdyni, gdzie planuje się rozbudowę o gigantyczny port zewnętrzny, a temu zamysłowi, tej inwestycji, nie towarzyszą inwestycje, które powinny być równoległe, czyli dostęp do portu w Gdyni, czyli Droga Czerwona, czy Via Maris, oraz trasa kolejowa 201.

Anna Kłos